Volodymyr Zelensky ka thënë se lëshimet territoriale për t’i dhënë fund luftës së nisur nga Vladimir Putin do të kërkonin mbështetjen e një referendumi në Ukrainë.
Megjithatë, presidenti ukrainas u tha mediave franceze se një lëvizje e tillë “nuk është alternativa më e mirë sepse kemi të bëjmë me Putinin dhe do të jetë një fitore për të nëse ai merr një pjesë të territorit tonë”.
“Ukraina kurrë nuk do të heqë dorë nga territoret e saj sepse ky do të ishte një sulm ndaj Kushtetutës,” tha ai, duke shtuar se çdo lëvizje e tillë “është një pyetje shumë, shumë e vështirë”.
Vendimet për integritetin territorial të Ukrainës nuk mund të merren nga presidenti, por nga populli ukrainas, tha ai në intervistën me gazetat franceze Le Monde , AFP dhe L’Equipe të botuar të mërkurën.
“Kjo bie ndesh me Kushtetutën e Ukrainës”, tha ai duke shtuar “ata në pushtet nuk kanë të drejtë zyrtare të heqin dorë nga territoret e tyre”.
Që kjo të ndodhë, “populli ukrainas duhet ta dëshirojë atë”, shtoi ai, pa përjashtuar një referendum për këtë çështje.
Viktor Kovalenko, një analist për Ukrainën dhe Rusinë dhe një ish-ushtar ukrainas (2014-2015), i tha Newsweek se sugjerimi i Zelensky për një referendum ishte “një ndryshim i rëndësishëm në politikë dhe mund të zvogëlojë popullaritetin e Zelensky, i cili aktualisht bashkon kombin në luftën e tij për mbijetesë”.
“Ukraina mund të marrë në konsideratë rrezikun e një referendumi, pasi nuk siguron që populli ukrainas do të pranojë të lëshojë territorin. Ata mund të riafirmojnë refuzimin e tyre ndaj Putinit dhe të vërtetojnë kufijtë e 1991”, tha ai, duke iu referuar vitit që Ukraina shpalli pavarësinë.
“Një faktor tjetër kritik është se një referendum territorial kërkon një armëpushim nga Putini dhe territoret e pushtuara aktualisht nuk do të jenë në gjendje të marrin pjesë. Mbetet e pasigurt nëse Kremlini është i përgatitur të ndalojë sulmet dhe bombardimet në këtë fazë”, shtoi ai.
Pas dy vitesh e gjysmë lufte, Rusia dhe Ukraina janë shumë larg negociatave – por sondazhet e fundit në Ukrainë kanë treguar për një ndryshim të opinionit mes popullatës drejt perspektivës së bisedimeve.
Sondazhi në maj nga Instituti Ndërkombëtar i Kievit për Sociologji (KIIS) zbuloi se një e treta (32 përqind) e ukrainasve do të pranonin dhënien e territorit për paqe dhe pavarësi krahasuar me 26 përqind në shkurt të këtij viti dhe 9 përqind në shkurt 2023.
Më shumë se gjysma (55 përqind) janë ende kundër dhënies së territorit Rusisë nëse ajo do t’i jepte fund luftës, por kjo ishte në rënie nga 74 përqind në dhjetor 2023.
Ndërkohë, gazeta ukrainase ZN.UA raportoi në korrik se 44 përqind e njerëzve në vend ra dakord se kishte ardhur koha për të filluar negociatat me Rusinë.
Zelensky i tha BBC-së muajin e kaluar nëse Moska ishte e gatshme të diskutonte një plan për t’i dhënë fund luftës “në përputhje me Kartën e OKB-së, atëherë ne do të jemi gati të flasim”.