Ndërkombëtarët kanë bërë gati terrenin për të shkundur nga themelet korrupsionin në politikën shqiptare. Në shtator pritet që Struktura e Posaçme Antikorrupsion të konstituohet dhe më pas të nisë puna për të hetuar dosjet e bujshme. Por një rol të rëndësishëm në këtë mes do të kenë si gjyqtarët dhe prokurorët, ashtu edhe ekspertë të ndryshëm që do të hetojnë korrupsionin apo pasuritë dhe pronat e pushtetarëve të korruptuar.
Zvarritja sa i takon ngritjes së organeve të reja të drejtësisë është shfrytëzuar nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimi Evropian për të trajnuar magjistratët dhe ekspertët e ndryshëm, të cilët do të asistojnë në goditjen e krimit dhe korrupsionit. Sipas të dhënave të siguruara nga Ministria e Drejtësisë dhe misioni EURALIUS, brenda këtij viti janë organizuar 77 sesione trajnimi për plot 188 prokurorë, të cilët do të godasin pushtetarët e korruptuar. “Përsa i përket trajnimeve të gjyqtarëve dhe prokurorëve, Shkolla e Magjistraturës ka realizuar në total 77 trajnime, në të cilat kanë marrë pjesë gjithsej 875 pjesëmarrës: 413 gjyqtarë, 188 prokurorë dhe 274 të tjerë (magjistratë të diplomuar, kandidatë për magjistratë, këshilltarë e ndihmës ligjorë, avokatë shteti, oficerë të Policisë Gjyqësore, avokatë, specialistë, lektorë)”, thuhet në raport. Trajnimet janë organizuar me mbështetjen e SHBA-BE. Në raport thuhet se EURALIUS, PAMECA dhe OPDAT trajnimin e ka bërë për magjistratët që mbulojnë shumë fusha, sidomos ato në krimin e organizuar dhe korrupsionin. “Tematikat e zhvilluara nga Shkolla e Magjistraturës në sesionet trajnuese janë nga fushat penale, civile, administrative si më poshtë: administrimi i gjykatave, falimentimi, të drejtat e njeriut, e drejta e BE-së, drejtësia penale për të mitur, pronësia, krimi mjedisor, trajnim trajnerësh, procedura civile dhe penale, trafikimi i qenieve njerëzore, dhuna në familje, pronësia intelektuale, etika profesionale, terrorizmi, shkrimi dhe arsyetimi i vendimeve gjyqësore, lufta kundër korrupsionit, lufta kundër krimit të organizuar etj”, thuhet në raport. Ndërkohë, misioni EURALIUS bën me dije se nga fillimi i vitit deri në korrik të këtij viti ka bërë plot 15 trajnime me magjistratët, të cilët do luftojnë korrupsionin.
Gati terrenin për luftën anti-korrupsion
Përveç trajnimit të prokurorëve dhe gjyqtarëve që do të luftojnë pushtetarët e korruptuar, në raportin e siguruar nga gazeta bëhet e ditur se SHBA-BE kanë bërë edhe gati terrenin mbi mënyrën se si do të bëhet dhe menaxhohet lufta anti-korrupsion. Sipas raportit, trajnim është bërë edhe për ekspertet e ndryshëm, asistentët e SPAK dhe KLGJ e KLP, si dhe për prokurorët dhe gjyqtarët e SPAK. “Pavarësisht faktit që Gjykata dhe Prokuroria e Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar nuk janë konstituuar akoma, Shkolla e Magjistraturës ka zhvilluar 5 trajnime rreth veprave penale që janë kompetencë e këtyre organeve, të gjitha të financuara nga buxheti i Shkollës. Numri total i pjesëmarrësve është 79 persona, ndër të cilët 29 gjyqtarë, 32 prokurorë, dhe 18 të tjerë. Në kategorinë “të tjerë” përfshihen magjistratë të diplomuar, kandidatë për magjistratë, këshilltarë dhe ndihmës ligjorë, avokatë shteti, oficerë të Policisë Gjyqësore, inspektorë pranë KLGj, avokatë privatë, specialistë, lektorë. Nga 25 kandidatë të SPAK, 9 prej tyre janë të përfshirë në proçes si pjesëmarrës, ekspertë ose lehtësues”, thuhet në raport. Pra, të gjitha këto tregojnë se terreni për luftën anti-korrupsion tani është gati dhe mbetet vetëm konstituimi i SPAK.
Ja si do të shkohet tek shembulli kroat dhe rumun
Por ngritja e SPAK pritet që të shpartallojë politikanët e korruptuar, ashtu sikundër ndodhi në Kroaci dhe Rumani. Kjo pasi SPAK dhe Byroja e Hetimit do të ngrihen sipas shembullit të Kroacisë dhe Rumanisë. Në Kroaci funksionon USKOK, që është simotra e SPAK, ndërsa në Rumani ky institucion quhet DNA. Në të dyja këto vende strukturat e posaçme kanë dërguar pas hekurave me qindra zyrtarë të lartë, nga ish-kryeministra te deputetë e ministra. Rasti më i njohur i luftës ndaj korrupsionit është ai i arrestimit të kryeministrit kroat, Ivo Sanader. /Rigels Seliman