Sëmundja X është një term që është krijuar nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH), duke iu referuar një sëmundjeje hipotetike që mund të shkaktojë pandeminë e ardhshme globale, si ajo që bota po përballet tani me virusin SARS-CoV-2 që shkakton COVID -19.
Ndërsa karakteristikat specifike të Sëmundjes X janë të panjohura, ekspertët besojnë se mund të jetë një virus i ri me potencialin për t’u përhapur me shpejtësi në komunitetin njerëzor dhe për të shkaktuar sëmundje të rënda.
Çfarë është sëmundja X?
Sëmundja X nuk është një sëmundje specifike ose një virus i veçantë, por është emri që i është dhënë një agjenti të ri infektiv të mundshëm që pritet të shkaktojë një situatë të re të ngjashme me pandeminë në të ardhmen. Sëmundja X shërben si një kujtesë se patogjenë të rinj mund të shfaqen në çdo kohë dhe të përbëjnë një kërcënim të rëndësishëm për shëndetin publik.
Koncepti i Sëmundjes X u shfaq në vitin 2018 kur OBSH e përfshiu atë në listën e saj të sëmundjeve prioritare për kërkim dhe zhvillim. Kjo njohje thekson nevojën për masa proaktive për të parandaluar dhe për t’iu përgjigjur pandemive të ardhshme. A është bota gati të përballet me Pandeminë e Sëmundjes X?
Në katër vitet e fundit, bota është duke luftuar me virusin më vdekjeprurës – SARS-CoV-2 që shkakton COVID-19. Megjithëse, njerëzit tashmë janë përballur me më të keqen kur bëhet fjalë për menaxhimin e një pandemie, përgatitja për një pandemi tjetër në të ardhmen përfshin strategji në fronte të ndryshme që synojnë reduktimin e ndikimeve të mundshme të shpërthimit. Këto variojnë nga sistemet e mbikëqyrjes dhe monitorimit deri te krijimi i ekipeve të reagimit të shpejtë, nga krijimi i vaksinave dhe barnave antivirale deri tek përforcimi i sistemeve të kujdesit shëndetësor, së bashku me rritjen e kapacitetit laboratorik dhe komunikimin e shëndetit publik.
Sa e rrezikshme mund të bëhet sëmundja X nëse nuk menaxhohet?
OBSH ka paralajmëruar se sëmundja X mund të rezultojë në 20 herë më shumë vdekje sesa COVID-19. Sipas të dhënave, COVID-19 ka vrarë rreth shtatë milionë njerëz në mbarë botën. Në vitin 2023, profesionistët e kujdesit shëndetësor paralajmëruan se çdo pandemi e re mund të jetë edhe më vdekjeprurëse duke vrarë rreth 50 milionë njerëz në mbarë botën.
Ndërsa liderët botërorë diskutojnë kërcënimin e mundshëm që mund të shkaktojë sëmundja X, gatishmëria ndaj pandemisë bëhet thelbësore me strategjitë që ndihmojnë në parandalimin, zbulimin dhe reagimin ndaj sëmundjeve të reja. Situata e vazhdueshme me COVID-19 nënvizon se sa jetike është siguria shëndetësore globale dhe thekson nevojën për të qenë proaktiv për të mbrojtur shëndetin publik. Ndërsa investojmë në gatishmërinë ndaj pandemisë, ne blindojmë veten më mirë për shpërthimet e ardhshme dhe mbrojmë mirëqenien globale. Qeveritë, organizatat ndërkombëtare dhe individët duhet të kenë prioritet gatishmërinë ndaj pandemisë për të siguruar një të ardhme më të shëndetshme dhe më të sigurt.