Vizita e fundit e kryeministres Giorgia Meloni në Shqipëri, e cila nxori në pah edhe detin me plazhet e bukura të Shqipërisë por edhe mikpritjen e tyre, riktheu vëmendjen tek figura e Edi Ramës, Kryeministër i vendit qysh prej vitit 2013.
Mund të themi se Edi Rama jo vetëm mund të mburret me një karrierë politike të dorës së parë, por edhe më shumë. Kujtojmë që ai ka qenë ministër i Kulturës, Sportit dhe Rinisë në vitet 1998-2000, kryetar i Bashkisë së Tiranës për tre mandate, sekretar i Partisë Socialiste dhe për rrjedhojë kryeministër.
Italianët sigurisht që do ta kujtojnë atë në ditët e para të Covid-it, kur në një video foli për miqësinë dhe ndihmën ndaj italianëve në vështirësi me pandeminë.
Jo të gjithë e dinë, nga ana tjetër, që Edi Rama është një artist mjaft i kuotuar në nivel ndërkombëtar. Pavarësisht angazhimeve të tij institucionale, ai gjen mënyrën dhe kohën për të mos braktisur projektet e pikturës, vizatimit dhe projektet e instalimeve të ekspozitave ku ai ftohet shpesh.
Kurikulumi i tij multidimensional është vërtet i rëndësishëm: ai mori pjesë në tre Bienalet e Venecias, në 1999, 2003 dhe, veçanërisht e rëndësishme, në atë të vitit 2017 me një hapësirë personale në ekspozitën e kuruar nga regjisorja Christine Macel.
Disa galeri prestigjioze e përfaqësojnë atë: Carlierfgebauer në Berlin, Marian Goodman në Nju Jork dhe Alfonso Artiaco në Napoli me të cilët ka krijuar marrëdhëniet më intensive njerëzore dhe profesionale.
Si djalë Edi Rama ka qenë basketbollist profesionist dhe ka luajtur për kombëtaren e vendit të tij. Para rënies së regjimit komunist punoi si profesor në Akademinë e Arteve të Bukura në Tiranë, më pas në vitin 1994 emigroi në Francë së bashku me mikun e tij Anri Sala i cili do të bëhej një nga artistët më të rëndësishëm të skenës europiane i cili është edhe sot.
Pikërisht në atë periudhë, nga një komb për t’u rindërtuar totalisht, doli një mikrogjeneratë autorësh vërtet të rëndësishëm, disa si Sisley Xhafa dhe Adrian Paci të trajnuar në Itali në Akademinë Brera, të tjerë, ndërsa Sala dhe Rama zgjodhën Parisin.
Me kthimin në atdhe Rama zgjedh rrugën e politikës duke zhvilluar në të njëjtën kohë praktikën e tij artistike, veçanërisht në vizatimin-abstrakt me ngjyra të mbështjella me gunga ngjyrash dhe në skulpturë shumë-materialëshe.
Ndërsa ndodhet i ulet në konferenca ose takime, ai harton skica të panumërta në faqet e axhendës të tij, në shënime zyre, protokolle, fakse e dokumente, por asgjë nuk është më larg se improvizimi, ka gjithmonë një projekt … një ide që i zhvillon këto kompozime si pjesë të trupit të njeriut.
Në skulpturë ai punon në studio në fundjavë, në momentet kur nuk ka angazhime institucionale. Në ekspozitën e fundit në Itali, në janar të 2020-ës në hapësirën Artiaco në qendrën historike të Napolit, Rama prezantoi bashkimin e dy shpirtrave të veprës së tij duke arritur momente me intensitet të rrallë.
Bota është plot me njerëz të aftë për të arritur rezultate të shkëlqyera jo vetëm në profesionin e tyre kryesor, por edhe në fusha që mund t’i konsiderojmë si hobistë. Arritja në Bienalen e Venecias si kryeministër është me të vërtetë një gjë e rrallë.
Mes politikanëve italianë të së kaluarës, Amintore Fanfani disa herë kryeministër dhe president i DC-së i cili adhuronte pikturën abstrakte, madje mori duartrokitjet e një kritiku të ashpër si Carlo Ludovico Ragghianti, ndërsa socialisti, sindikalisti, presidenti i rajonit të Abruzzo-s Ottaviano Del Turco ishte përkushtuar më shumë pikturës figurative.
Asnjëri prej të dyve nuk e kaloi pragun e amatorit, ndryshe nga Edi Rama, veprat e të cilit renditen në tregun ndërkombëtar me dhjetëra mijëra euro.
“Të jesh kryetar i Bashkisë së Tiranës është forma më e lartë e artit konceptual. Eshtë art i pastër puro, deklaroi Rama disa vite më parë.
Kjo sigurisht mund të jetë forca shtytëse që e shtyu atë të vinte dorën për planifikimin urban të qytetit në lagje ku shtëpitë private ishin të degraduara. Rama, si një piktor i vërtetë, i kishte rilyer fasadat gri me ngjyra të ndezura dhe modele të gjalla.
Rezultati ishte befasues: banorët e pritën me entuziazëm transformimin dhe së shpejti “qyteti me ngjyra” u bë një atraksion i vërtetë turistik.
Harmonizimi i ngjyrave të gjetura nga Rama dhe rivitalizimi i Tiranës fillon nga ajo periudhë.
Shkruar nga Luca Beatrice
