Të varfrit humbasin më shumë kur fatkeqësitë natyrore godasin vendet e Evropës lindore. Përfundimi është arritur nga një studim i bërë nga Banka Botërore dhe i përqendruar në 8 vende të Evropës Lindore, ku përfshihet edhe Shqipëria.
Sipas raportit katastrofat prekin jo vetëm asetet fizike të individëve, por gjithashtu nivelin e tyre të të ardhurave dhe aftësinë për të kontribuuar në ekonominë lokale.
Raporti fokusohet ne disa vende si Shqipëria, Armenia, Bullgaria, Kroacia, Gjeorgjia, Greqia, Rumania dhe Turqia duke vënë në dukje se zvogëlimi i vulnerabilitetit të aseteve të popullsisë së varfër mund të sjellë rritje më të madhe të përfitimeve të qëndrueshme socioekonomike.
Edhe pse duket se paradoksale në fakt popullsia e varfër humbet më shumë përballë rreziqeve natyrore si përmbytjet, tërmetet dhe thatësira krahasuar me popullatat më të pasura.
Kjo sepse fatkeqësitë u heqin familjeve jo vetëm pasuritë e tyre fizike, por edhe nivelet e të ardhurave, mekanizmat e përballimit dhe aftësinë për të marrë pjesë në ekonominë lokale.
Studimi tregon gjithashtu se procesi i rimëkëmbjes dhe rindërtimit varet jo vetëm nga shkalla e dëmtimeve fizike të shkaktuara nga katastrofat, por edhe nga struktura ekonomike e secilit vend dhe niveli i rezistencës socio-ekonomike të popullsisë së prekur.
Për shembull, ndërsa shumica e dëmeve nga një tërmet i rëndësishëm në rajonin e Marmarasë Perëndimore (Turqi) ka të ngjarë të adresohet në më pak se 3 vjet, mund të duhen më shumë se 10 vjet në rajonin e Kukësit (Shqipëri) për t’u rikuperuar nga i njëjti tërmet.
Gjithashtu për Shqipërinë nënvizohet se Shkodra është zona me vulnerabilitetin më të madh për përmbytjet dhe Tiranë zona me vulnerabilitetin më të madh për tërmetet.
“Tronditje të tilla jo vetëm që rikthehen përsëri fitimet e zhvillimit dhe prishin jetesën e banorëve të pambrojtur në zonat e rrezikuara, ato gjithashtu margjinalizojnë komunitetet në nevojë duke i shtyrë ato më thellë varfërinë dhe përkeqësojnë ekzistuesen pabarazitë në të ardhura në të prekurit vendet dhe territoret. Këto katastrofat e fundit konfirmojnë se shumë vendet në rajonin e ECA janë të pajisura në mënyrë joadekuate për tu menaxhuar katastrofa të përmasave të tilla dhe nënvizoni lidhjen e pamohueshme midis varfërisë dhe cenueshmërisë. Ata gjithashtu ritheksojnë lidhje e brendshme midis varfërisë ndikimet dhe socio-ekonomike cenueshmëria, me mungesën e lokale kapaciteti për të menaxhuar rreziqet e katastrofës në një mënyrë të qëndrueshme”, nënvizon Banka Botërore.
Raporti thotë se pandemia COVID-19 përkeqësoi efektet e katastrofat natyrore në vitin 2020, nga degraduese mikro-ekonomike dhe mekanizmat makroekonomikë të përballimit dhe përgjigjet.