Media e njohur italiane Insider së fundmi i ka kushtuar një artikull Shqipërisë dhe Kosovës, ku flet mbi pasuritë natyrore të cilat janë ende të virgjëra dhe të mrekullueshme.
Artikulli i plotë:
Albanosfera, një mikrokozmos qytetërues i varur në trekëndëshin Tiranë-Prishtinë-Shkup, është strumbullari gjeostrategjik i gadishullit ballkanik. Stabiliteti dhe paqëndrueshmëria në Ballkan vendosen dhe përcaktohen në këtë zonë dhe rrethinat e tij të afërta, siç është Serbosfera e ringjallur, e cila, jo çuditërisht, është një teatër i rëndësishëm konkurrence midis fuqive të mëdha.
Shqipëria është zemra rrahëse e asaj hapësire e cila në InsideOver është riemëruar “Rripi i Shqiponjave”. Hapësirë ??thelbësore për frenimin (ose vazhdimin shpërthyes) të procesit të shpërbërjes së Jugosllavisë, i cili nuk u përfundua kurrë plotësisht dhe stabilizimi i të cilit është në interesin kombëtar të Italisë.
Prandaj, Shqipëria dhe albanosfera duhet të integrohen në Planin Mattei, me të cilin qeveria Meloni synon të rifillojë rolin e Italisë në sistemin ndërkombëtar, kryesisht për arsye gjeostrategjike. Por motivet kulturore nuk janë më pak domethënëse, pasi historia bashkon trashëgimtarët e Romës dhe Ilirisë së lashtë dhe ato gjeo-ekonomike, sepse Shqipëria dhe Kosova qëndrojnë në një thesar të pasurive natyrore që janë kryesisht të virgjëra dhe për t’u matur.
Tek (ri)zbulimi i Krastës
Pranë një fshati me dy mijë shpirtra në Shqipërinë lindore, Krastë, ndodhet kompleksi më i madh minerar në Ballkan: masivi malor i Bulqizës. Masivi i cili, megjithëse është i shfrytëzuar gjerësisht dhe i mbushur me “miniera të pjekura”, vazhdon të fshehë sasi të konsiderueshme lëndësh të para kritike, minerale dhe të çmuara.
Pikërisht në një nga vendet e shumta të gërmuara brenda masivit të Bulqizës, miniera e ngrirë e Krastës, ngjitur me fshatin Krastë , do të gjendeshin sasi të mëdha kromi , minerali i kromit, nxjerrja e të cilit mund të kishte pasoja të rëndësishme për. ekonomike të përfituesve.
Kromi është një metal shumëfunksional, i përdorur nga metalurgjia në kiminë industriale, duke kaluar nëpër tekstile dhe farmaceutikë, të cilat miniera e ngrirë e Krastës do t’i përmbante me bollëk. E mbyllur në vitin 2006, pasi i kishte “dhuruar” ekonomisë shqiptare rreth 716,000 tonë krom duke filluar nga viti 1971, minierës do t’i kishin mbetur ende dy milionë tonë .
Thesari i Krastës është vulosur nga Tirana, e cila pret ardhjen e investitorëve që duan t’i ofrojnë marrëveshje fitimprurëse dhe që janë të gatshëm të shfrytëzojnë depozitat me respekt për vendin, duke premtuar dhe garantuar aktivitete me ndikim të ulët mjedisor.
Shqipëria jo vetëm kromi
Gjetjet paraprake nga hartat e tokës dhe nëntokës sugjerojnë se Shqipëria mund të jetë një lloj thesari gjeologjik . Gjoksi që sapo pret të hapet nga gjuetarët e arit të pajisur me mjetet, vullnetin dhe durimin e duhur. Sepse disa nga thesaret me të cilat Shqipëria është e pasur, në të vërtetë, ende nuk janë zbuluar dhe vetëm shkëlqimi mund të shihet.
Kobalti, nikeli, platini dhe bakri janë burimet natyrore strategjike më të rëndësishme, gjurmë të të cilave janë gjetur gjatë hartografive të ndryshme të territorit. Burimet strategjike, veçanërisht në kontekstin e tranzicionit të gjelbër dhe konkurrencës teknologjike, meqenëse kobalti përdoret për prodhimin e baterive të litiumit dhe lidhjeve magnetike, nikeli është i dobishëm për përpunimin e çelikut dhe lidhjeve të tjera metalike, platini përdoret në aeronautikë, në kimikate, elektronikë dhe qelq. , ndërsa bakri përdoret në telekomunikacion dhe transport.
Në minierën e sipërpërmendur të Krastës janë gjetur shenja të pranisë së kobaltit dhe platinit, duke i shtuar arsyet pse duhet rihapur dhe eksploruar më tej. Në zonën Trull-Surroi-Nome-Lurë dhe përgjatë Skroskë-Bushtricë- janë zbuluar gjurmë nikeli, i cili tashmë po nxirret nga guroret e pjekura të Devollit dhe Kokogllave, të cilat do të përmbanin deri në një milion ton metal. Trekëndëshi i Prrenjasit.
Sa i përket arit të kuq, bakrit, Shqipëria llogaritet të përmbajë deri në 52 milionë tonë mineral bakri . Vendburimet ekzistuese dhe të shfrytëzuara të bakrit gjenden në katër rrethe , Korçë, Kukës, Mirdizi dhe Shkodër, por gjeologët mendojnë se të tjera presin të zbulohen edhe në pjesën tjetër të vendit.
Ari i Kosovës
Në afërsi të Shqipërisë, në Kosovë, minierën historike të Jugosllavisë, ka depozita të bollshme (të pasura) të qymyrit, zinkut, plumbit, argjendit dhe kromit, por edhe të bismutit, kadmiumit dhe linjitit.
Në nëntokën e Kosovës së vogël, pak më pak se dhjetë mijë kilometra katrorë, gjenden rezervat e pesta më të rëndësishme të linjitit në botë, e barabartë me rreth trembëdhjetë miliardë ton, dhe guroreja më e madhe shumë-minerare në Evropë, Trepça , operon nga minierat. argjendi, ari, plumbi, zinku dhe xehet. Dhe kjo është vetëm maja e ajsbergut.
Hulumtimet gjeologjike, të kryera fillimisht gjatë epokës jugosllave, kanë zbuluar gjurmë të burimeve me vlerë të lartë strategjike , si toriumi, uraniumi dhe tokat e rralla. Gjurmët që paraqesin dhe premtojnë praninë e depozitave, ndoshta të dukshme , që Kosova do të dëshironte t’i zbulonte, t’i regjistronte dhe më pas t’i hapte për shfrytëzim.
Për më tepër, sasi modeste nafte dhe gazi mund të gjendeshin në pjesë të Metokisë , veçanërisht në pellgun kullues të lumit Drin. Por edhe për potencialin e tyre, në mungesë të investitorëve të interesuar për të bërë një radiografi të detajuar të zonës, misteri vazhdon të mbretërojë.
Toka të rralla në Kosovë?
Ekonomitë kryesore të Bashkimit Evropian janë duke kërkuar dëshpërimisht për të ashtuquajturat toka të rralla, gurët e themelit të globalizimit dhe Kosova mund t’i ndihmojë ata.
Sipas asaj që doli nga analizat gjeokimike të kryera në disa lokacione me interes të vendosura në Nêpërgosht dhe Manastiricë , skajet jugore të Kosovës, hetimet e thelluara mund të çojnë në zbulimin në tokat e rralla të lartpërmendura, duke përfshirë lantanin, niobin dhe skandiumin dhe super. – të rralla, të tilla si ceziumi .
Një vlerësim real i madhësisë aktuale të depozitave minerale kritike nuk është aktualisht i mundur, sepse asnjë subjekt nuk ka shprehur ndonjëherë interes për të ndjekur analizat. Rezultati: Kosova, siç deklarohet nga Strategjia e Minierave 2012-2025 , është në kërkim të eksploruesve.
Hidrokarburet, lëndët e para kritike, metalet e çmuara dhe tokat e rralla; Brezi i Shqiponjës ka disa nga ato që i duhet Evropës për të ecur përpara në Tranzicionin e Gjelbër dhe për të ndërtuar zinxhirë vlerash të reja, më eurocentrike për të ndihmuar në uljen e varësisë së Evropës nga Kina. Anadolli, Iberia, Skandinavia dhe territore të tjera në pritje të eksplorimit dhe shfrytëzimit, nga Italia në Gjermani, do të mund të furnizonin pjesën tjetër. Por është urgjente të nxitosh. Dhe mund të nisemi nga depozitat e albanosferës.