Kosova i përmbahet marrëveshjes – Pakoja e Ahtisaarit është pjesë e pandashme e Kushtetutës së Republikës sonë. Mirëpo, ne u gjetëm përballë dy të këqijave – të zbatojmë marrëveshjen që vë kufizime të rënda mbi qeverinë e Kosovës teksa serbët, që përfitojnë, vazhdojnë ta kundërshtojnë me këmbëngulje atë.
Shkruan Muhamet Hamiti
‘The Financial Times’
Editoriali juaj “Një plan ballkanik që meriton mbështetje të kujdesshme” (“A Balkans plan that merits cautious backing”, 31 tetor 2018) mbështet një si thuhet plan për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë – që e ka parashtruar presidenti serb Aleksandar Vuçiq dhe e ka pranuar homologu i tij kosovar Hashim Thaçi – që do të përfshinte këmbim territori ndërmjet të dyja vendeve dhe njohje të Kosovës së pavarur nga okupatori i saj i dikurshëm, Serbia.
Duket se ju pa dashje keni përqafuar idenë serbe për ndarje të Kosovës, të autorizuar nga Rusia, duke e përbuzur vullnetin e popullit që do të bëhej viktimë e ‘spastrimit paqësor etnik’; gjë cinike kjo. Kosovarët e të gjitha bindjeve politike, madje të përkatësive të ndryshme etnike, tash e disa muaj kanë ngritur zërin fuqishëm kundër këtij propozimi të pamatur. Presidenti Thaçi ka ndjekur këtë ide i vetëm karshi pakënaqësisë popullore dhe kundërshtimit të fuqishëm nga Qeveria dhe Kuvendi i Kosovës.
Me ndërmjetësimin e Presidentit Martti Ahtisaari, që më vonë fitoi Çmimin Nobel për Paqe, Kosova ka bërë kompromise të dhimbshme gjatë procesit ndërkombëtar të udhëhequr nga OKB-ja për përcaktim të statusit të saj përfundimtar para se të bëhej shpallja e koordinuar e pavarësisë në shkurt të vitit 2008, që është legjitimuar nga Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë dhe është njohur deri më sot nga 115 vende anëtare të OKB-së.
Serbëve të Kosovës dhe komuniteteve të tjera pakicë u janë dhënë të drejta dhe privilegje të pakundshoqe – duke përfshirë mbipërfaqësim dhe të drejtë vetoje në fusha të caktuara në institucionet qendrore të shtetit – në përpjekje që t’u jepen të drejta të garantuara si dhe të sigurohet që plani të pranohej nga Serbia dhe Rusia, aleati i saj, e cila ishte pjesë e procesit të Vjenës/Ahtisarit, krahas BE-së dhe SHBA-ve.
Kosova i përmbahet marrëveshjes – Pakoja e Ahtisaarit është pjesë e pandashme e Kushtetutës së Republikës sonë. Mirëpo, ne u gjetëm përballë dy të këqijave – të zbatojmë marrëveshjen që vë kufizime të rënda mbi qeverinë e Kosovës teksa serbët, që përfitojnë, vazhdojnë ta kundërshtojnë me këmbëngulje atë.
Për më tepër, ata po kërkojnë kompromise të reja nga shumica dërmuese shqiptare e Kosovës që do ta cungonin vendin territorialisht dhe do të tëhollonin edhe më pavarësinë dhe sovranitetin e tij. Po të çohej në fund, ky plan do të krijonte një shtet jofunksional të Kosovës, nëse jo një shtet të vdekur që në lindje, çka natyrisht do Serbia.
Foreign Office (Ministria e Jashtme) e Britanisë së Madhe e ka thënë me të drejtë para disa muajsh, kur u bë publike kjo mëtesë absurde për këmbime territoresh për marrëveshje, se normalizimi i marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë duhet të bëhet mbi bazën e njohjes së dyanshme të të dyja vendeve në kufijtë ekzistues.
Në ndërkohë, Kancelarja gjermane Angela Merkel me kurajo ka mbajtur qëndrimin kundërshtues ndaj ndryshimit të kufijve si ide e rrezikshme.
Ky është qëndrimi që duhet të mbajnë të gjitha palët që janë të përkushtuara për paqe dhe stabilitet në Ballkan.
Republika e Kosovës, populli i të cilës ka luftuar trimërisht për liri, demokraci dhe pavarësi përballë politikave gjenocidale që ka zbatuar gjatë viteve të nëntëdhjeta Sllobodan Millosheviqi, të cilin pasuesi i tij Presidenti Vuçiq e ka quajtur së voni “lider i madh me qëllime të mira”, ka nevojë për gjithë përkrahjen që mund të marrë – para së gjithash nga BE-ja dhe SHBA-të – në këtë kohë vendimtare në historinë e këtij shtetit të ri që e meriton statusin e plotë në sistemin ndërkombëtar.
(Autori i shkrimit ka qenë ambasadori i parë i Kosovës në Mbretërinë e Bashkuar gjatë viteve 2008-12)