Franc Zhurda është fotoreporter prej më shumë se 13 vitesh në Shqipëri.
E ka nisur rastësisht këtë profesion, por që nga momenti kur botoi foton e parë në gazeta, nuk ka mbetur asnjë ditë pa punë.
Një nga fotot e tij më të njohura që ndoshta pak njerëz e dinë që është e Francit është fotoja e të ndjerit Hekuran Deda, një nga viktimat e 21 janarit duke dhënë shpirt në Bulevard.
Një foto që tregon dhimbshëm burrin e rrëzuar përtokë nga plumbi i Gardës së Republikës i cili i mori edhe jetën.
Fotoreporteri Zhurda, e mban mend si tani atë ditë, 21 janari të 2011-ës, veçanërisht momentin kur kanë vrarë Hekuranin dhe të tjerët.
“Isha pranë portës kryesore të kryeministrisë. Dëgjova që po gjuanin me armë dhe u shtriva në tokë. Pranë meje vura re një burrë. Mendova fillimisht se edhe ai ishte shtrirë si unë. Por pastaj pashë që ishte i mbuluar me gjak. Iu afrova dhe ia vura duart te gjunjët. Nuk di si ta shpjegoj, fjala që më vjen në mend është që kuptova që trupi i ziente.
Më pas erdhën disa njerëz që e rrethuan, dikush e kapi nga koka dhe po ulërinte për ndihmë. Thërrisnin Ambulancën. U ngrita dhe instiktivisht bëra disa shkrepje. Isha afër, i dëgjova një si rënkim dhe kaq, mbaroi. Ndoshta nuk është mirë ta shpjegoj me detaje” – tregon ai në një bisedë me Entela Resulin e gazetës DITA.
Ende nuk është i sigurtë as sot e kësaj dite nëse në situata të tilla duhet të të bëjë fotografin, apo duhet ta lërë mënjanë aparatin…
Ai mendon që një fotograf duhet të kapë detaje, apo elementë që gazetari nuk i kap dot. Një nga rastet më pikante ku ai ka qenë vetë “regjisor” i kuadratit që ka krijuar në foto, ka ndodhur përpara 5 vitesh.
Janë disa shkrepje të bëra në Galerinë Kombëtare të Arteve gjatë një ekspozite, ku ish-kryeministri Sali Berisha, bashkëshortja e tij Liri, ministri i Kulturës i asaj kohë Ferdinand Xhaferri, dhe Drejtori i Galerisë Rubens Shima, kanë qenë duke vizituar ekspozitën “Atmosfera të viteve 900. Nga koleksioni Ca’ la Ghironda”.
Një nga instalacionet më të çuditshme të kësaj ekspozite ishte një pasqyrë në të cilën ishte montuar së brendshmi një litar nga ata që përdoren në ekzekutimet me varje.
Efekti i veprës ishte i atillë që personit që rrinte përballë pasqyrës, i krijonte përshtypjen se po varej në litar.
Fotot e Berishës përballë këtij instalacioni nuk u botuan asokohe nga media, sepse dukeshin tejet provokative. Dhe të tilla janë.
Por për Francin janë ndër fotot e tij më të arrira.
“Më kujtohet që ka qenë situatë e tensionuar politike. Përpara se të vinte Kryeministri për të marrë pjesë në ceremoninë e hapjes së ekspozitës, unë bërë një xhiro vetë në të dhe pashë këtë instalacionin me një litar të varur. Një litar në formë laku, nga ata që bëhen gati për të mbytur dikë.
E mendova sapo e pashë një skenë të tillë, që kur të afrohej Berisha afër litarit do t’i bëja foto. Kam qëndruar aty, e kam pritur, dhe kam realizuar shumë shkrepje ndërkohë që ai ka qenë duke iu afruar litarit. Doja të fiksoja pamjen e tij përpara litarit. Pak a shumë në foto e kam dhenë këtë, por në momentin kur koka do korrespodonte me lakun, një bodigard mu afrua dhe më shtyu fort. Nuk arrita të bëja dot foton finale” – rrëfen Franci për Dita.
