Brukseli dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës pritet të fillojnë planin që do të zhdukë nga sistemi Milorad Dodik, personazhin që po kërcënon të destabilizojë Ballkanin.
Lideri radikal i Republikës Sërpska, që është sanksionuar nga SHBA për korrupsion, tha se shumë shpejt serbët e Bosnjës mund të deklarojnë shkëputjen si entitet nga Bosnje-Hercegovina. Sipas tij, edhe nëse ky vendim do të sjellë reagime nga SHBA dhe BE, miqtë e Republikës Sërpska nuk do të lejojnë që të ketë ndërhyrje ushtarake.
Shkëputja e Republikës Srpska nga Bosnja, sipas tij do të ndodhë nëse përfaqësuesit ndërkombëtarë në Bosnjë do të miratojë ligjin për çështjen e pronave shtetërore.
Dodik tha se ka informacione se një vendim i tillë mund të merret në janar dhe ka paralajmëruar se në atë rast Kuvendi i RS-së do të mblidhet menjëherë dhe do të shpallë shkëputjen. Duke folur për skenarin e shkëputjes nga Bosnja ai deklaroi se një vendim i tillë mund të sjellë reagime të SHBA dhe BE, por nuk do të ketë ndërhyrje ushtarake.
Reagon SHBA
SHBA nuk do të vëzhgojë me qetësi përpjekjet e mundshme për të shkëputur Republikën Srpska nga Bosnja dhe Herzegovina, i tha ambasada e SHBA në Sarajevë të enjten liderit serb të Bosnjës Milorad Dodik , i cili përsëriti kërcënimin e vjetër më herët gjatë ditës.
Duke reaguar ndaj deklaratës së Dodik se RS do të shpallë pavarësinë në të njëjtin moment që përfaqësuesi i lartë për BiH vendos një ligj për statusin e pronës shtetërore, gjë që mund të ndodhë që në janar, ambasada amerikane kujtoi se entitetet janë të mundshme vetëm si integrale, pjesë të shtetit të Bosnjë-Hercegovinës, dhe jashtë tij ato nuk mund të ekzistojnë apo të mbijetojnë.
Siç theksuan ata, Kushtetuta e Bosnjë-Hercegovinës nuk parashikon të drejtën e shkëputjes as për subjektet dhe as për ndonjë njësi tjetër territoriale administrative. “Shtetet e Bashkuara të Amerikës e kanë bërë të qartë në mënyrë të përsëritur se do të reagojnë dhe kundërshtojnë veprimin anti-Dayton, që është shkëputja. Milorad Dodik e ka gabim nëse mendon se SHBA-të do të qëndrojnë mënjanë ndërsa ai e shtyn BiH-në në konflikt,” thuhet tek deklarata e ambasadës amerikane.
Kërcënimet e përsëritura secesioniste të Dodikut u dënuan nga politikanë të shumtë në BiH, si Kryeministri i Federatës dhe Presidenti i SDP BiH, Nermin Nikshiç , dhe Ministri i Punëve të Jashtme të BiH dhe Presidenti i Partisë Popullore dhe Drejtësisë (NiP ), Elmedin Konakoviq.
Këta politikanë, të cilët janë edhe partnerë të koalicionit të Dodik në qeveri, e paralajmëruan liderin serb të Bosnjës se rrezikon “konflikt dhe gjakderdhje” me deklaratat dhe provokimet e tij, siç tha Nikshiç, ndërsa Konakoviç i tha atij se nuk do të ishte mirë për të apo për ndjekësit e tij. për të zgjedhur ose rrugën e konfrontimit sepse do ta çojë RS-në në izolim të plotë.
Dodik nën monitorim
Diplomatët në Bruksel deklarojnë se fillimi i vitit sigurisht që do të jetë një sfidë për politikën e BE-së ndaj Bosnjë-Hercegovinës. Sipas vendimit të Këshillit Evropian, ai vend duhet të përmbushë disa kushte deri në mars në mënyrë që BE-ja të vendos për hapjen e negociatave për anëtarësim.
Nga ana tjetër, Dodik ndoshta do të organizojë edhe një herë festën e Ditës së Republikës Srpska më 9 janar, e cila është shpallur e paligjshme nga gjykata e BeH-së, e cila konsiderohet e paligjshme edhe nga Bashkimi Evropian. Diplomatët në Bruksel tashmë thonë se do të monitorojnë me kujdes se kush do të vijë në atë festë të paligjshme.
Dodik tani ka emëruar si “senator të Republikës Srpska” kreun e deritanishëm të shërbimit inteligjent serb, Aleksandër Vulin , i cili, së bashku me Dodik, konsiderohet si një nga politikanët serbë më të lidhur me Moskën. Dodik e di se sa frikë ka në Bruksel nga ndikimi i Rusisë në Bosnje-Hercegovinë dhe më gjerë në rajon, prandaj ai vazhdimisht përmend se pret ndihmë nga Moska për veprimet e tij secesioniste.
BE-ja është gjithashtu e shqetësuar për njoftimin se Republika Srpska do të lejojë Russia Today, e cila është në listën e sanksioneve të Bashkimit Evropian, të veprojë nga territori i saj. Në reagimin e BE-së me këtë rast, u tha se Rusia Sot është nën sanksione për përhapjen e gënjeshtrave për agresionin rus kundër Ukrainës dhe se pret që BiH, si në nivel shtetëror ashtu edhe në nivel entiteti, të zbatojë vendimin për sanksionet, me të cilën Bosnja dhe Hercegovina e ka respektuar gjithashtu.