Frika e përsëritjes së një gabimi të bërë në kohën e anëtarësimit të Bullgarisë dhe Rumanisë në 2007 ka stepur Holandën, e cila gjithsesi ka vlerësuar progresin e bërë nga Shqipëria dhe Maqedonia.
Gazeta “De Volkskrant” duke komentuar qëndrimin e këtij shteti, thotë se “Holanda nuk i ka mbyllur sytë, por beson se BE nuk duhet të përsërisë gabimet e bëra në kohën e anëtarësimit të Bullgarisë dhe Rumanisë në vitin 2007. Shpejtësia shkoi përtej kujdesit të nevojshëm, kështu që ka ende shumë probleme në marrëdhënie me këto vende, përfshirë çështjet e anti-korrupsionit. Ka gjithashtu konflikte në Poloni dhe Hungari lidhur me shtetin ligjor. Është më mirë, sipas Hagës, të bëhen paraprakisht më mirë detyrat e shtëpisë”.
Shqetësimi më i madh për Holandën janë punët e brendshme të Bashkimit Evropian, ndërkohë që gazeta shkruan se Franca beson se BE fillimisht duhet të reformojë veten e saj; përpara se të shtohet me 30 shtete anëtare duhet të adaptojë rregullat e saj, për t’u bërë më deçizive. Me 28 vende anëtare dhe është shumë e vështirë për të treguar forcë, sipas francezëve.
Por Gjermania i dha argumente shteteve skeptike pse duhej dhënë “drita jeshile” për Shqipërinë dhe Maqedoninë. “ Ne jemi përgatitur për të hapur dritën jeshile. Unë do t’i inkurajoja miqtë tanë në Holandë dhe Francë për t’u bashkuar me ne”, u shpreh ministri gjerman Roth. Ai theksoi se anëtarësimi i Shqipërisë dhe Maqedonisë është esencial për stabilitetin në Ballkan.
Ky i fundit ishte dhe argumenti i Komisionit Evropian. Ai bëri propozimin që në prill të fillonin negociatat e anëtarësimit me të dy vendet. “ Nëse ne nuk hapim veten ndaj vendeve të një rajoni shumë të komplikuar dhe tragjik dhe nuk u ofrojmë perspektivën evropiane, atëherë shpërthen përsëri lufta si në vitet ‘90”, është shprehur Juncker në Parlamentin Evropian.
Propozimi i komisionit u mbështet jo vetëm nga Gjermania por gjithashtu nga Austria, Suedia, Italia, Polonia, Hungaria, Çekia, Sllovakia dhe Bullgaria. Ato janë për anëtarësimin e vendeve të Ballkanit: jo vetëm për Shqipërinë dhe Maqedoninë, por edhe për Serbinë, Malin e Zi, Bosnjën dhe Kosovën. Anëtarësimi ka filluar të negociohet me Serbinë dhe Malin e Zi.
Rëndësia strategjike
Mbështetësit e zgjerimit të BE me vendet e Ballkanit nuk udhëhiqen vetëm nga frika e instabilitetit në Ballkan. Argumentet gjeopolitikë kanë peshë gjithashtu. Ata besojnë se BE duhet të angazhohet në këtë rajon me rëndësi strategjike për të parandaluar influencën e Rusisë, Kinës dhe Turqisë.
Me kompromis, është përmendur një vit për negociatat e mundshme me Shqipërinë dhe Maqedoninë: Qershor 2019. Me kusht që të bëhet progres i mjaftueshëm në luftën kundër krimit dhe korrupsionit.
Ministri i Punëve të Jashtme, Stef Blok, është shprehur se ai shpreson që Shqipëria dhe Maqedonia të bëhen një ditë anëtarë të BE. Ato kanë bërë progres në përpjekjet e tyre për të përmbushur kriteret e anëtarësimit. Por në të njëjtën kohë nuk janë ende atje. Premtimet dhe nxitjet fillestare nuk janë të mjaftueshme, duhet një periudhë më e gjatë progresi të qëndrueshëm në fushën e shtetit ligjor dhe luftës kundër korrupsionit e krimit, është mesazhi i ministrit.