Mediat britanike i kanë kushtuar ditën e sotme një artikull autostradës të mbetur përgjysmë pjesë e iniciativës “Një brez, një rrugë”, në Malin e Zi që kërcënon të falimentojë vendin e vogël në Ballkan.
Kompania shtetërore “China Road and Bridge Corporation”, e cila është duke ndërtuar një prej veprave më të madha dhe që importoi dhe punëtorë nga Kina, nuk ka përfunduar seksionin e parë të autostradës 440 km që e lidh Malin e Zi me Beogradin.
Kësti i parë i huasë 1 miliardë dollarëshe të marrë nga Banka Shtetërore Kineze duhet të paguhet këtë muaj dhe është ende e paqartë nëse Mali i Zi do të shlyejë detyrimet.
Një kopje e huasë së siguruar nga mediat britanike tregon se nëse Mali i Zi nuk arrin t’i përmbahet kontratës, atëherë Pekini ka të drejtë të marrë tokë nga ky vend, për sa kohë ajo nuk i përket ushtrisë apo nuk përdoret për qëllimet diplomatike.
Zv.kryeministri Abazoviç kishte deklaruar më herët se kushtet e kësaj kontrate ishin qesharake dhe se qëndronin jashtë logjikës së interesave të vendit.
Rruga që lidh portin e Barit në Malin e Zi, përgjatë detit Adriatik, me kryeqytetin serb është në qendër të debatit për influencën e Kinës në Europë mes vendeve anëtare të Unionit dhe atyre që aspirojnë të bëhen pjesë nga Ballkani Perëndimor si, Serbia, Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria.
Në një kohë që Pekini shton arritjet ekonomike nën Iniciativën “Brez dhe Rrugë”, vendet e varfra përgjatë Azisë dhe Afrikës kanë marrë hua tërheqëse nga Kina dhe premtimin për realizimin e projekteve transformuese.
Mali i Zi është vendi i parë që e gjen veten në një situatë të tillë me atë që është quajtur tashmë “autostrada për askund”.
Ideja e ndërtimi të kësaj autostrade me Serbinë daton që prej vitit 2005, një vit përpara votës së Malit të Zi për pavarësisë. Projekti mbështetej në këtë kohë dhe nga Milo Djukanovic, i cili shërbeu si president dhe kryeministër i vendit prej vitit 1991.
Gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor, Shqipëria, Bosnje Hercegovina, Kosova, Maqedonia, Mali i Zi dhe Serbia, janë të rrethuara nga vendet anëtare të BE. Por rajoni ka vuajtur nga investimet e pakta dhe qeverisja e dobët që nga luftërat e pavarësisë të viteve 1990.
Gjatë dekadës së kaluar, ndërsa BE luftoi me një sërë krizash dhe vuri në pritje zgjerimin e bllokut, fuqitë e tjera, duke përfshirë Rusinë dhe Turqinë, kanë lëvizur për të mbushur boshllëkun.
Kina ka qenë veçanërisht aktive. Në 2012, ajo filloi mbajtjen e samiteve vjetorë ’16 +1 ‘me shtetet e Evropës Lindore dhe Jugore për të diskutuar mundësitë e investimeve.
Investimet e Kinës në rajon arrijnë në më shumë se 6 miliardë euro, përfshirë autostrada, linjat hekurudhore dhe termocentralet. Serbia, ekonomia më e madhe në rajon dhe aleati i vjetër i Pekinit, ka marrë pjesën e luanit.
Mali i Zi mund të jetë tërheqës për Kinën për një numër arsyesh. Ai i jep Pekinit një port hyrje në Evropë nga Adriatiku dhe lidhjet e ngushta ekonomike dhe politike me qeverinë në Podgorica mund të rezultojnë të vlefshme për Kinën nëse Mali i Zi bëhet një anëtar i BE.
Zv/kryeministri Abazoviç tha gjatë një interviste në maj se ai do të konsideronte mundësinë e hapjes së një hetimi korrupsioni në vendimin e qeverisë së mëparshme për të mbështetur autostradën kineze.
Por që atëherë ai ka hyrë në bisedime me Pekinin rreth mënyrës së ripagimit të parave që Mali i Zi i ka borxh dhe ka ndaluar së foluri për shtypin ndërkombëtar dhe nuk ka bërë më thirrje për ndihmë nga BE.
Share this…
Share on FacebookTweet about this on TwitterShare on WhatsappShare on LinkedInPin on Pinterest