Në tregjet ndërkombëtare ka rënë çmimi i naftës, por çfarë do të thotë kjo për SHBA, Rusinë dhe vendet e tjera? Pasojat dallojnë.
Ulja e çmimeve të naftës për një të katërtën brenda disa javësh! Me këtë masë nuk kanë llogaritur shumica e analistëve para disa muajsh. Përkundrazi, shumëkush ka menduar se si pasojë e rritjes ekonomike në SHBA, çmimi real i naftës do të jetë mbi 100 dollarë për fuçi.
Jaroslav Kabakov nga fondi rus për investime Finam, thotë se gjërat nuk mund të parashikohen me saktësi. Ka dhe shumë rreziqe politike – ashpërsimi i krizës tregtare mes SHBA dhe Kinës, sanksionet amerikane ndaj Iranit etj. “Besoj se çmimi i naftës do të lëvizë nga 65 – 70 dollarë për fuçi”, thotë ai për DW.
Reagimet dhe falënderimet
Tri vende janë ato, të cilat përcaktojnë në masë të madhe çmimet e naftës. Ato prodhojnë rreth 40% të naftës në botë. Numër një është Amerika, e cila prej vitit të kaluar është përpunuesi më i madh në botë. Rusia është e dyta, ndërsa Arabia Saudite e treta. Ajo që vështirëson parashikimet në treg është fakti se të trija këto vende kanë interesa të ndryshme. Presidenti amerikan Donald Trump dëshiron çmime më të ulëta, për të ngritur konsumin në vend. Ndaj uljen e çmimeve e ka quajtur lajm të mrekullueshëm! Kjo është si një lloj ulje e tatimeve në Amerikë dhe në mbarë botën. Shijojeni. Faleminderit Arabia Saudite, shkruan ai me twitter.
Arabia Saudite do të donte që çmimi të rritet. Vetëm kështu Riadi mund të bëjë ndryshimet e domosdoshme ekonomike. Ndërsa Rusia mbështetet tek hapja e tregjeve të reja, sepse Gasprom apo Rosneft kanë investuar vitet e fundit në modernizim dhe infranstrukturë. Paratë tani duhet të kthehen. Kremlini do të ishte i kënaqur me një çmim prej 53 dollarë. Do të thotë ende ka hapësirë për ulje të çmimeve, sepse aktualisht në treg çmimi është rreth 60 dollarë.
Dëmtimi i Rublës
Por Igor Nikolaev, drejtor i Institutit për Analiza Ekonomike, thotë se çmimet nuk mund të ulen tepër, sepse ekonomia ruse edhe më tej jeton nga eksporti i naftës dhe gazit. “Këtë vit është krijuar përkohësisht përshtypja se kursi i Rublës nuk varet nga çmimet e naftës. Por ulja e tanishme e çmimeve ka pasur pasoja edhe për Rublën.” Investitorët janë të përmbajtur, sepse kjo lëvizje e ngadalëson zhvillimin. Ekonomia ruse edhe më tej varet nga nafta dhe gazi.
Ekonomia ruse varet edhe nga faktorë të tjerë, si për shembull, hezitimi i qeverisë që të bëjë reformat e domosdoshme. Investorët e huaj janë të përmbajtur, sepse askush nuk e di saktë, se çfarë sanksionesh amerikane mund të vendosen kundër Rusisë, për shkak të aferës Skripal apo luftës në Lindje të Ukrainës.
Masat e Opec-ut
Igor Nikolaev beson se në Rusi do të rritet gatishmëria për protesta, nëse ekonomia vazhdon të bie. Në vjeshtë Kremlini ka ndërmarrë disa masa për të stabilizuar gjendjen. Por shumë rusë janë të pakënaqur. Rrogat reale kanë rënë. Reforma e pensioneve ende nuk ka mbështetje. Megjithë uljen e çmimeve të naftës çmimet në treg thuajse nuk kanë lëvizur fare. Kremlini po përpiqet që në disa pjesë të Rusisë të rregullojë çmimet e benzinës dhe naftës. Jaroslav Kabakov mendon se ky është gabim.
Banka Qendrore e Rusisë llogaritë ndërkohë se në vitin 2019 çmimi për një fuçi do të jetë 55 dollarë, ndërsa inflacioni rreth 5,5 %. Lidhur me çmimet e naftës do të vendosin 14 vendet e Opec-ut në dhjetor.
DW