“Një nga kujtimet e mia të preferuara të verës së kaluar ishte zbulimi i Sarandës, që ndodhej në pjesën jugore të Rivierës Shqiptare. U mahnitëm me vendndodhjen e bukur të qytetit, pikërisht në bregun e detit Jon, me ujërat e thella blu dhe me ishullin e Korfuzit (Greqi) të dukshme në horizont. Isha larg të qenit vizitorja e vetme, sepse Saranda është plot me njerëz gjatë verës. Në fakt, popullsia e zakonshme është rreth 35,000, në korrik dhe gusht, por kjo shifër mund të fryhet me një fluks turistësh. Gjatë vitit 2016, Saranda regjistroi mbi 700,000 vizitorë.”- nis editorja e Bankës Botërore, një reportazh për qytetin jugor të Shqipërisë, në një artikull të fundit të botuar në blogun e BB-së.
Gjatë viteve të fundit në Shqipëri, turizmi është rritur ndjeshëm, thuhet më tej në artikull, veçanërisht në vende si Ksamili, Saranda dhe Durrësi. Nga gushti 2017 deri në gusht 2018, sipas zyrës statistikore kombëtare, Shqipëria priti 8.2 milionë vizitorë – një rritje prej 16.8% krahasuar me një vit më parë. Dhe shumica e këtyre turistëve erdhën për diell dhe plazhe gjatë verës. Këto shifra pritet të vazhdojnë të rriten në vitet e ardhshme. Në Ditën Botërore të Turizmit, Ministria e Turizmit dhe Mjedisit madje tregoi se Shqipëria synon të tërheqë 10 milionë turistë deri në vitin 2025.
Ndërkohë, si mund të përmirësojnë destinacionet popullore shqiptare si Saranda infrastrukturën e tyre lokale dhe hapësirave publike për të absorbuar në mënyrë më efektive këtë rritje të madhe të vizitorëve?
Saranda, me karakteristikat e tij natyrore dhe pasuritë kulturore, është një vend i mirë për të filluar këtë diskutim. Qyteti përballet me sfidat e lëvizjes së brendshme të qytetit dhe mungesës së hapësirave publike. Sot, vështirë se mund të ecësh në shëtitore duke pasur parasysh se sa e mbipopulluar ajo bëhet. Shëtitja në det, e cila aktualisht është hapësira kryesore publike në qytet, thjesht nuk është në gjendje të akomodojë numrin në rritje të turistëve që vizitojnë qytetin çdo vit. Gjithashtu, shkallët që lidhin pjesët e sipërme të qytetit me shëtitoren e detit nuk janë shumë të sigurta dhe kanë nevojë të madhe për rinovim.
Për të adresuar mungesën e hapësirave publike dhe për të përmirësuar lëvizjen brenda qytetit, Qeveria e Shqipërisë ka nisur një projekt, të mbështetur nga Banka Botërore, që përfshin rinovimin e shkallëve të Sarandës dhe rehabilitimin e shëtitores detare.
Këto dy investime janë vetëm fillimi i një sërë aktivitetesh përmirësuese urbane në qytet. Përveç projektit të bukur bregdetar të Sarandës, Projekti Përmet – një destinacion eko-turizmi – dhe Gjirokastër dhe Berat – dy vende spektakolare të Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s. Përveç përmirësimeve urbane dhe përmirësimeve në infrastrukturë – duke përfshirë rivendosjen e objekteve të trashëgimisë kulturore, projekti gjithashtu fokusohet në përmirësimin e vendeve turistike në jug të Shqipërisë dhe në mbështetjen e sektorit të turizmit, për shembull duke zhvilluar produkte të reja turistike dhe duke i lidhur ato në tregjet potenciale .
Sondazhet në mesin e banorëve, vizitorëve dhe bizneseve lokale gjithashtu theksuan një nevojë të qartë për të rritur sasinë e hapësirave publike – duke përfshirë parqet, zonat e gjelbra dhe terrenet e lojërave – në komunat e përzgjedhura. Cilësia e infrastrukturës komunale është vlerësuar ndryshe nëpër komuna, duke treguar se çdo qytet ka nevojë për një qasje të përshtatur drejt përmirësimit urban.
Sondazhet në mesin e turistëve gjithashtu treguan rezultate interesante. Vizitorët aktualisht shpenzojnë mesatarisht pesë ditë / netë në Sarandë. Rehabilitimi i hapësirave publike mund të kontribuojë në tërheqjen e më shumë vizitorëve dhe t’i inkurajojë ata të qëndrojnë më gjatë në një vend të caktuar.
Këto përmirësime transformuese dhe urbane kanë një efekt dyfish pozitiv: ato i bëjnë qytetet si Saranda më të banueshme për banorët e përhershëm, duke i bërë ato njëkohësisht edhe destinacione më tërheqëse për vizitorët sezonalë. Përmirësimet në lëvizshmëri dhe siguri do t’u mundësojnë turistëve dhe banorëve që të shëtisin nëpër qytet në shkallët e saporinovuara dhe të shijojnë një shëtitje përgjatë shëtitores duke shikuar në det.
Duke parë përpara, rehabilitimi i hapësirave publike do të përforcojë potencialin turistik të vendit dhe do të kontribuojë në zhvillimin ekonomik dhe krijimin e vendeve të punës në nivel lokal. Nuk mund të pres që të kthehem në Sarandë për të parë zhvillimet e reja me sytë e mi dhe për të lëvizur lirshëm nëpër qytet në shkallët e reja./Monitor