Bashkimi Europian është në pikën e përçarjes. Emanuel Makron, po bën thirrje për reformat e tij ambicioze të së ardhmes. Angela Merkel gjendet në mesin e një zenke të brendshme politike mbi emigracionin, që do ta bëjë atë t’i rezistojë këtyre reformave. Qeveria italiane, po kërkon ndryshime të thella mbi emigracionin, dhe kërcënon të ndërpresë financimin për BE.
Bill Wirtz
Një gjë është e qartë:çështja e emigracionit, do të jetë në ballë të debateve të ardhshme. Kjo temë do të ndajë progresistët, të cilët dëshirojnë centralizimin e mëtejshëm të Bashkimit Europian, nga populistët, të cilët kundërshtojnë delegimin e më shumë kompetencave tek Brukseli.
Vitin e shkuar, presidenti francez Emanuel Makron identifikoi 2 vende si pengesa për integrimin e mëtejshëm europian:Poloninë dhe Hungarinë. Që atëherë, që të dyja vetëm sa janë bërë më të zëshme në kundërshtimin e tyre ndaj burokracisë së Brukselit. Duhet thënë se shumica konservatore në ato vende të Europës Qendrore, e kanë kundërshtuar BE-në në rrafshin e kulturës, trashëgimisë dhe traditës, shumë më tepër sesa të euros, programeve të mëdha të shpenzimeve qeveritare, dhe harmonizimit të sistemit fiskal.
Në fakt, Hungaria dhe Polonia ushqejnë shtetet e zgjeruara të mirëqenies sociale, me pak shqetësime për qëndrueshmërinë e shpenzimeve të tyre, kështu që baza e tyre e përbashkët me konservatorët amerikanë, ekziston kryesisht mbi vlerat shoqërore.
Retorika agresive e Makron ndaj Polonisë dhe Hungarisë, përkeqësoi marrëdhëniet e tyre me elitën drejtuese të Europës, edhe para se ai të merrte detyrën. Dhe i tiji është nga çdo lloj matje, zëri më i fortë i BE-së. Makron ka sugjeruar plane për reformimin e unionit, që do të rrisin buxhetin dhe aftësitë e Brukselit, dhe do të thellojnë përçarjen ndërmjet atyre që besojnë tek centralizimi, përkundrejt atyre që mbrojnë të drejtat kombëtare.
Nga ana tjetër, kryeministri hungarez Viktor Orban, beson se BE-ja ka komplotuar kundër vlerave dhe kulturës evropiane. Ai ka kritikuar në mënyrë specifike politikat liberale të emigracionit të kancelares gjermane Angela Merkel dhe investitorit miliarder dhe filantropist Xhorxh Soros, i njohur gjerësisht për financimin e OJQ-ve të majta, si në Europë ashtu edhe në Shtetet e Bashkuara.
Për këtë qëllim, vetë qeveria ka nisur fushata publike me moton:”Mos lejoni që Xhorxh Soros të qeshë i fundit”. (Ndonëse është e vërtetë që Sorosi, ka ndërhyrë që Hungaria të pranojë më shumë emigrantë, këta të fundit janë duke e përdorur këtë vend si tranzit për të shkuar në Gjermani).
Bashkimi Europian, ka qenë kritik ndaj Orbanit, sepse ndër arsyet e tjera, për shkak të përpjekjes së tij për të çrrënjosur atë që ai e quan “ndërhyrje e huaj”, Budapesti ka goditur liritë civile. OJQ-të që marrin para nga jashtë Hungarisë, përballen me sfida të mëdha, duke përfshirë edhe projektligjin e qeverisë së ashtuquajtur “Stop Sorosit”, që imponon një taksë prej 25 përqind mbi donacionet e huaja ndaj OJQ-ve që mbështesin emigracionin.
OJQ-të e cilësuara si një “kërcënim për sigurinë kombëtare”, mund të nxirren tërësisht jashtë ligjit. Ideja se në një vend njihet e drejta e shprehjes së lirë, nuk gjen “miq” aktualisht në Budapest. Para zgjedhjeve parlamentare në Hungrari më 8 prill, Orban e mprehu tonin e tij populist, për të siguruar një shumicë tjetër absolute në parlament.
Në lidhje me kundërshtarët e tij ideologjikë që financohen nga Soros, ai tha:Ne po luftojmë kundër një armiku që është ndryshe nga ne. A nuk shfaqet hapur, por qëndron i fshehur; është jo i drejtpërdrejtë, por dinak; jo i ndershëm, por mashtrues; jo kombëtar por ndërkombëtar; nuk beson tek puna, por spekulon me paratë; nuk ka vendlindjen e vet, por mendon se zotëron tërë botën.
Kjo lloj retorike, nuk ka vend në fushën e demokracive liberale. Dhe kjo ndoshta nuk e shqetëson Orbanin, i cili në vitin 2014, tha se donte të krijonte një shtet joliberal. Hungaria ka patjetër problemet e saj. Por procedura e nisur nga Parlamenti Europian, nuk ka të ngjarë të përmirësojë situatën atje.
Neni 7 i Traktatit të Lisbonës (i cili ka diktuar funksionimin e BE-së që nga viti 2009), i lejon Parlamentit Europian të nisë një procedurë kundër një shteti anëtar, që nuk përmbush kriteret mbi të cilat ka rënë fillimisht dakord kur u bë pjesë e unionit. Pasi nis procedura, Komisioni Europian heton situatën.
Këshilli Europian (i cili përfaqëson shtetet anëtare të BE), voton pastaj nëse do t’i heqë vendit në fjalë të drejtën e votës brenda këshillit. Propozimi mund të miratohet, vetëm nëse vendet e tjera votojnë në favor me një shumicë prej 4/5(Hungaria nuk mund të votojë për veten).
Fakti që është evokuar neni 7, tregon mosbesimin e BE-së ndaj Hungarisë, veprim që vetëm sa do ta distancojë më shumë Budapestin nga Brukseli. Nëse Bashkimi Europian do të donte realisht të zhdukte frikën e Hungarisë nga ndërhyrjet e huaja, duke treguar se emigracioni jashtë BE-së do të mbetet kompetencë e shteteve anëtare, mund ta bënte këtë thjesht duke e ripohuar këtë parim.
Por Brukseli nuk e bën këtë, sepse është aktualisht nën presion nga Italia, e cila dëshiron të shpërndajë emigrantët në të gjithë Europën. Kjo do t’i bënte të ndiheshin të justifikuar hungarezët, që besojnë në goditjen e lirisë së tubimit dhe fjalës së lire, për të parandaluar ndërhyrjen e huaj. Çfarë do të thotë kjo?
Bashkimi Europian është në pikën e përçarjes. Emanuel Makron, po bën thirrje për reformat e tij ambicioze të së ardhmes. Angela Merkel gjendet në mesin e një zenke të brendshme politike mbi emigracionin, që do ta bëjë atë t’i rezistojë këtyre reformave. Qeveria italiane, po kërkon ndryshime të thella mbi emigracionin, dhe kërcënon të ndërpresë financimin për BE.
Dhe vendet e Europës Qendrore, janë gjithnjë e më skeptike për centralizimin e pushteteve në Bruksel. E gjitha kjo po ndodh përkrah Brexit, i planifikuar në marsin e vitit të ardhshëm, dhe negociatave për pranimin e Maqedonisë, Malit të Zi, Shqipërisë dhe Serbisë, të cilat nuk janë ende gati për t’iu bashkuar unionit, sipas vëzhguesve të vet BE-së.
Në vend se të merret me këto çështje në një mënyrë racionale, dhe duke pasur parasysh se BE-ja thjesht mund të ketë shumë pushtet, dhe duhet të zvogëlojë kompetencat e saj në fusha të ndryshme, duke ripohuar të drejtat kombëtare, Brukseli tani po kërkon të përjashtojë anëtarët e saj nga vendimet e mëdha.
Debati është ende me tone të ulta, pasi kushdo që guxon të pajtohet me këtë vendim quhet racist dhe nacionalist, përfshirë ata që kanë shqetësime legjitime për sjelljen e qeverisë hungareze dhe në Bashkimin Europian. BE, i ka shpallur luftë Hungarisë për të gjitha të drejtat, dhe për të gjitha arsyet e gabuara. Ajo mund ta fitojë këtë luftë, vetëm nëse i lejon shtetet anëtare të debatojnë hapur./“American Conservartive”, përshati në shqip Bota.al