Nga Andrea Danglli
Historia e fqinjësisë me Greqinë në pamje të parë duket se ngjan si një nga ato lidhjet ku partnerët thonë se rrinë bashkë për hir të fëmijëve dhe mjafton veç krisja e parë që t’i kujtojnë njeri-tjetrit mëkatet e bashkëjetesës.
Duhet thënë se boll të ndizet një shkëndijë e vetme (jo më një zjarr) për të kuptuar se ende nuk jemi çliruar nga “fantazmat” e së shkuarës dhe doemos që lirimi nuk mund të vijë kaq thjeshtë si të ishte ndonjë libër me fund të lumtur.
E vërtetë është që ka pasur thika pas shpine, varre të hapura e të mbyllura, përdhunime kafshërore, kamxhikë nëpër kufij, skllavëri moderne dhe lufte.
Por nga ana tjetër po aq e vërtete është që ka pasur streha të ngrohta, duar të shtrira shprese, dashuri të shkëmbyera, dhënie-marrje dhe paqe.
Këto gjenden të shënuara në kapituj të veçantë që disa i kanë lexuar nga historia e përbashkët, shumë i kanë ndjerë nën lëkurën e tyre dhe mjaft i kanë të trashëguara si rrëfime brez pas brezi.
E bëra këtë parantezë mendimesh jo për të tjerrur fillin e historisë, por për të ardhur tek pyetja se “a është ky momenti i duhur për t’i kujtuar fqinjëve fragmentet tona, në një kohë kur shohim dallgë flakësh, tornado tymnajash, valë ulërimash dhe një erë të djeguri që del nga kocka njerëzish të shkrumbuar?!”
Të nxjerrësh sot nga sirtari dossierët e “Luftës dhe paqes” për të treguar plagët e hapura apo të mbyllura dhe shenjat e therjeve apo njollat e puthjeve, më ngjan si ato barsoletat ku personazh kryesor është një shqiptar dhe në fund fiton ndaj fqinjëve pasi gjen momentin delikat të tyre.
Ne nuk jemi të tillë dhe përballja jonë nuk mund të bëhet në kushte të pabarabarta.
Nëse do vazhdojmë ta bëjmë këtë, (qoftë tek-tuk siç po e bëjnë disa) atëherë kot të mburremi që jemi populli ku ka rrënjët Nënë Tereza e cila mesazhin e humanizmit dhe solidaritetit e përçoi deri në frymën e fundit.
-Kot të kujtojmë fjalët tona të urta të miqësisë që janë trashëguar si frymëzim gojë pas goje.
-Kot të përmendim traditën dhe zakonet e hershme të shqiptarit që i ka predikuar kudo në botë. (përjashtuar rasteve kur emri ynë njolloset)
Sensibilizimi me këtë tragjedi nuk duhet të interpretohet si harresë e së shkuarës dhe sheshim i gropave të lëna hapur, por si gjest fisnikërie dhe bujarie që ne e kemi dëshmuar se e zotërojmë si virtyt.
Shpatullat mbështetur me shtetin fqinj s’do ta ndryshojë dot te shkuarën, por ama ato mund të shërojnë disi të tashmen e përzjerë me erë viktimash dhe derdhje lotësh. Nëse ndokush e ka të vështirë ta bëjë këtë, atëherë më mirë të heshtë sot dhe le të flasë nesër.
Ka kohë për polemika ashtu siç ka edhe kohë për të shëruar 1001 plagët që dy popujt tanë shpeshmi i qepin dhe “shkërdhato-politikat” në Athinë e Tiranë i shqepin për t’i lënë historisë si trashëgim veç… arne.