Kanë mbetur pesë ditë nga zgjedhjet presidenciale amerikane, edhe pse mbi pesëdhjetë milionë njerëz e kanë shprehur tashmë preferencën e tyre, me postë ose personalisht.
Sipas sondazheve, zëvendëspresidentja demokrate Kamala Harris, dhe ish-presidenti republikan Donald Trump janë të angazhuar në një sfidë për votimin e fundit.
Kjo veçanërisht në shtatë shtetet e lëkundura që do të vendosin zgjedhjet: Arizona, Georgia, Michigan, Nevada, North Carolina, Pennsylvania dhe pothuajse të gjitha sondazhet në Wisconsin i japin njërit kandidat ose tjetrit një epërsi shumë të vogël, shpesh brenda marzhit të gabimit.
Në nivel kombëtar, sipas gjurmuesit të anketave FiveThirtyEight, Harris ishte përpara me 1.4 pikë përqindje – 48.1% në 46.7% – ndërsa RealClearPolitics në sondazhin e saj i jep Trump një diferencë prej 0.4 pikësh, 48.4% në 48%.
Vota popullore në nivel kombëtar, megjithatë, ka pak rëndësi: Hillary Clinton mori tre milionë më shumë në 2016, por Trump u bë president falë 77 mijë votave në Michigan, Wisconsin dhe Pennsylvania.
E vetmja gjë që mbetet është të vëzhgohen indikacionet që vijnë nga këto shtatë shtete.
Sondazhi i fundit nga “CNN”
Sondazhi i fundit i CNN i kryer pikërisht në “Murin Blu” i jep Harris epërsinë në Michigan dhe Wisconsin, ndërsa në Pennsylvania dy sfiduesit janë të barabartë.
Në Michigan, zëvendëspresidentja ka 48% kundrejt 43% të Trump, ndërsa në Wisconsin ajo shënon 51% kundrejt 45% të rivalit të saj.
Në Pennsylvania, sipas të njëjtit sondazh të kryer midis 23 dhe 28 tetorit, të dy kandidatët do të ishin në 48%.
Midis atyre që me siguri do të shkojnë në votime, megjithatë, Harris është përpara në të tre shtetet – 51% në 45% në Michigan, 52% në 47% në Wisconsin, 50% në 47% në Pennsylvania – dhe avantazhi rritet midis atyre të cilët kanë votuar tashmë: 61% me 35% në Michigan, 60% me 38% në Wisconsin, 57% me 40% në Pennsylvania.
Sondazhet shtet pas shteti
Megjithatë, në shifra kaq të vogla, çdo sondazh “sheh” rezultate të ndryshme, edhe në varësi të pikëpamjeve politike të anketuesve.
Këto janë sondazhet e javës së kaluar, shtet pas shteti:
Pennsylvania: Fox News dhe InsiderAdvantage i japin Trump një epërsi prej 1%, Quinnipiac me 2%, Atlas me 3%, Susquehanna, CNN dhe CBS u japin dy sfiduesve një barazim.
Askush – përveç Bloomberg në një sondazh të kryer midis 16 dhe 20 tetorit dhe NYTimes/Siena në fillim të këtij muaji – nuk ia caktoi fitoren Harris.
Michigan: Fox News dhe USA Today/Suffolk u japin dy kandidatëve një barazim; Atlas Intel, InsiderAdvantage dhe Emerson e vendosin Trumpin përpara me një pikë; Susquehanna dhe Quinnipiac e çuan Harrisin përpara me 5 dhe 4 pikë respektivisht.
Wisconsin: Marquette dhe CNN shohin Harrisin përpara me 1 dhe 6 pikë; Atlas Intel lexon një barazim; InsiderAdvantage, USA Today/Suffolk dhe Emerson vlerësojnë Trump përpara me 1 pikë.
Arizona: Trump është përpara Atlas Intel, Data Orbital, Trafalgar Group dhe Marist (me 4.8, 2 dhe 1 pikë); Harris është përpara me 1 për CNN.
Nevada: Atlas Intel dhe CNN japin Trump përpara me 1 pikë, Trafalgar i jep kandidatët të barabartë dhe Bloomberg në ditët e mëparshme pa Harrisin përpara me 1 pikë.
Georgia: Si Atlas Intel ashtu edhe Trafalgar Group i japin Trumpit epërsinë me 3 dhe 2 pikë, ndërsa Marist raporton një barazim.
North Carolina: Fox News dhe Trafalgar Group shohin Trump përpara me 1 dhe 3 pikë, Atlas Intel i jep Harris epërsinë me 1 pikë dhe Wral-Tv/Survey USA raporton një barazim.
Si të kuptoni se kush do të fitojë?
Çdo gjë mund të ndodhë në çdo shtet, dhe pothuajse çdo sondazh është brenda kufirit të gabimit.
Prandaj, për të kuptuar se kush është përpara dhe kush do të fitojë në nëntor, mbetet vetëm të mbështetemi te matematika: Ajo e kolegjit zgjedhor, që cakton fitoren në zgjedhjet presidenciale dhe ajo e mesatareve të sondazheve të kryera nga faqet RealClearPolitics.
Në Shtetet e Bashkuara, qytetarët nuk e zgjedhin drejtpërdrejt presidentin, por e bëjnë këtë përmes 538 zgjedhësve.
Numri është vendosur në proporcion me banorët, me më të populluarit që kanë një peshë më të madhe: California për shembull ka 54, më e vogla si Vermont 3.
Kushdo që merr më shumë vota në shtet fiton të gjithë elektorët e shtetit ( përveç në Maine dhe Nebraska).
Për t’u bërë president ju nevojiten të paktën 270 vota elektorale.
Duke numëruar shtetet në të cilat ata janë të sigurt se do të fitojnë, Harris fillon me 225 vota, Trump me 220.
Mbeten 93 vota elektorale, ato që do të vendosin zgjedhjet: 19 Georgia dhe 16 North Carolina, Michigan 15, Arizona 11, Wisconsin 10 dhe Nevada 6.
Nga këtu mund të gjurmojmë dy rrugë që të çojnë në Shtëpinë e Bardhë.
Sipas mesatares së sondazhit të RealClearPolitics, Trump është përpara me 2.5 pikë në Arizona, 0.5 pikë në Nevada, 0.8 në Pensilvani, 1 në North Carolina dhe 2.4 në Georgia.
Harris ka një diferencë prej 0.2 në Wisconsin dhe 0.4 në Michigan.
Në këtë mënyrë, zëvendëspresidentja do të shtonte 25 vota elektorale dhe do të shkonte në 250 gjithsej, ndërsa Trump do të merrte 68, do të arrinte 288 dhe do të kthehej në Shtëpinë e Bardhë.
Megjithatë Pennsylvania do të mjaftonte për të ndryshuar rezultatin.
Gabimet
Rasti i vitit 2016 është i famshëm: Të gjitha sondazhet treguan se Hillary Clinton do të bëhej presidentja e parë grua, por Trump fitoi falë atyre 77 mijë votave të gjetura në “Murin Blu”, në Michigan, Wisconsin dhe Pennsylvania.
Në vitin 2020, vëren FiveThirtyEight, sondazhet mbivlerësuan avantazhin e Joe Biden, i cili fitoi, por me një diferencë të ngushtë në shtetet vendimtare.
Sigurisht, një garë kaq e ngushtë nuk ishte parë kurrë.
Duke marrë parasysh të gjitha variablat dhe marzhin shumë të ngushtë të gabimit, modeli i krijuar nga FiveThirtyEight i cakton Trump një probabilitet prej 52% për fitore, ndërsa Harris ka 48%.
Në favor të Harris, megjithatë, erdhi parashikimi i Allan Licthman, Nostradamusit të Amerikës, i cili mori me mend rezultatin e të gjitha zgjedhjeve presidenciale nga viti 1984 e deri më sot (përveç një, të diskutueshme) bazuar në shtatë pyetje të vërteta/të rreme.
Sipas modelit të tij, Kamala Harris do të fitojë zgjedhjet amerikane.
Por nesër, për sa i përket sondazheve, është një ditë tjetër.