Ministri gjerman i Financave, Christian Lindner, po dëgjonte një prezantim në takimin e Fondit Monetar Ndërkombëtar (FMN) në prill, kur më në fund kuptoi se sa pisk i kishin shkuar gjërat Gjermanisë.
Në mes të një prezantimi mbi rënien ekonomike, Francois Villeroy de Galhau e shtyu atë të shikonte më nga afër foton e zgjedhur për të ilustruar pikën kryesore: Ishte Friedrichstrasse në qendër të Berlinit.
Lindner qeshi së bashku me shefin e bankës qendrore franceze. Por brenda ai po nxehej, sipas një personi të njohur me këtë mendim.
Ndërsa politikëbërësit në Washington ose Pekin mund të kenë vlerësuar rrëshqitjen e Bashkimit Evropian drejt joefektivitetit për vite me radhë, politikanëve të ngarkuar me drejtimin e vërtetë të ekonomisë evropiane u është dashur pak kohë për të pranuar seriozitetin e sfidave me të cilat përballen.
Por ata kanë filluar ta marrin seriozisht tani.
Ekonomia gjermane, motori industrial i Evropës, ka dështuar të rritet për dy tremujorë radhazi që kur Lindner dhe kancelari Olaf Scholz morën detyrën në vitin 2021, blloku e gjen veten tërësisht të mposhtur nga SHBA-të dhe Kina në betejën për të zhvilluar gjeneratën e ardhshme të teknologjisë, dhe tranzicioni kryesor i gjelbër po përballet me kundërshtinë nga votuesit dhe e djathta ekstreme.
Lufta e Rusisë në Ukrainë dhe mundësia e fitores së Donald Trump në zgjedhjet e muajit të ardhshëm në SHBA kanë nënvizuar nevojën për më shumë kapacitete ushtarake, duke shtuar një tjetër artikull të kushtueshëm në listën e çështjeve që shtetet anëtare nuk mund të bien dakord se si të financohen.
Udhëheqësit e BE-së do të mblidhen në Bruksel të enjten për të filluar diskutimet se si të adresohen të gjitha këto. Por ata janë të ndarë për zgjidhjet.
Disa anëtarë të veriut duan të përqendrohen në bërjen e tregut të brendshëm më efikas, Franca dhe Italia po nënvizojnë mungesën e investimeve dhe shtetet lindore janë të fokusuara në mbrojtje.
Por mbi të gjitha, ka një ndarje të hidhur mbi idenë e rritjes së huamarrjes së përbashkët nga anëtarët e BE-së.
Kur ish-kryeministri italian Mario Draghi hartoi planin e tij për ringjalljen e pasurive të BE-së muajin e kaluar, ai rekomandoi emetimin e rregullt të përbashkët të borxhit si gur themeli i një plani për të rritur investimet me 800 miliardë euro në vit.
Duke bashkuar huamarrjen e tyre, shtetet anëtare me kalimin e kohës do të krijonin një masë kritike të aseteve të sigurta si themeli i një tregu më të thellë dhe më të integruar të kapitalit që do të ndihmonte për të zhbllokuar më shumë investime private.
Ky propozim u hodh poshtë nga Lindner dhe Scholz.
“Reagimet ndaj raportit të Draghi-t ishin shumë të përmbajtura”, thotë Cornelia Woll, presidente e Shkollës Hertie të administratës publike në Berlin. “Rëndësia e raportit do të duhet të gjykohet mbi të gjitha nga mënyra se si ai formëson debatet e ardhshme”.
Paschal Donohoe, zyrtari irlandez që drejton takimet e ministrave të financave të eurozonës, thotë se diskutimi i politikës ekonomike të BE-së nuk ka qenë deri më tani në proporcion me sfidat me të cilat përballen.
Por do të jetë, këmbëngul ai. “Do të shihni ndryshimin e tonit”, shtoi Donohoe, duke treguar bisedimet e së enjtes si fillimin e një shtytjeje të rinovuar që do të përgatisë terrenin për një diskutim me Draghi-n në një samit tjetër në Budapest në fillim të nëntorit.
Donohoe pati epifaninë e tij kur shefat e ekonomisë së Grupit të Shtatëve (G7) u takuan në Itali në liqenin Maggiore në maj.
Ata u mblodhën në Grand Hotel des Iles Borromées, një ndërtesë e Belle Epoque me shkallë gjithëpërfshirëse, llambadarë kristali dhe tavane me afreske, si një kujtesë e epokës kur ekonomitë e Evropës ishin më të pasurat në botë.
Bisedimet u dominuan nga çështja e financimit të mbrojtjes së Ukrainës kundër Rusisë, por ishte shkëmbimi me zyrtarë nga vende si Arabia Saudite, Brazili dhe Koreja e Jugut që tërhoqi vëmendjen e Donohoe.
FMN-ja projekton rritje të eurozonës me vetëm 1.2 për qind në 2029. Brazili dhe Koreja e Jugut do të zgjerohen pothuajse dy herë më shpejt, ndërsa ekonomia saudite mund të rritet me trefishin e këtij ritmi.
“Të dëgjoje ata të flasin për perspektivat e tyre të rritjes ishte shumë kthjelluese”, kujton Donohoe.
Një person tjetër që merr pjesë rregullisht në këto takime thotë se zyrtarët evropianë janë paraqitur prej vitesh pa e kuptuar se sa kanë mbetur prapa ekonomive të tjera të mëdha.
Tani ata mund të shohin se janë në telashe, tha personi.
Gjatë sesioneve me dyer të mbyllura, ministri i atëhershëm francez i financave Bruno Le Maire u tha kolegëve të tij se ata duhet të vendosnin një objektiv publik për të dyfishuar shkallën e rritjes ekonomike, gjë që do ta sillte BE-në në përputhje me SHBA-të.
Ky propozim ende nuk është miratuar. Dhe vetë Le Maire u mënjanua pasi partia e Presidentit Emmanuel Macron humbi zgjedhjet parlamentare të Francës në qershor.
Por kur ministrat e financave të BE-së mblidhen për takimet e tyre të rregullta në Bruksel tani, shqetësimi më i madh është se çfarë duhet bërë për të arritur hapin me SHBA-të dhe Kinën, tha një zyrtar.
Në bazë të këtyre diskutimeve ka një notë frike, tha personi, pasi ministrat janë të vetëdijshëm për pasojat e dështimit.
Sfida tjetër ishte të merrnin shefat e tyre në bord.
Kur liderët e BE-së u mblodhën për takimin e tyre të rregullt të samitit në prill, zyrtarët që përgatisin ato bisedime kishin hartuar një komunikatë ku bënin thirrje për një “ndryshim paradigme” në mënyrë që të ndryshonte procesin e rënies.
Por kjo gjuhë nuk i mbijetoi diskutimeve të samitit, me liderët që ranë dakord vetëm për një “ndryshim të politikës”.
Disa zyrtarë të lartë në Bruksel thanë se një pjesë e madhe e problemit është dobësia e shumë liderëve kombëtarë.
Scholz në Gjermani dhe Pedro Sanchez i Spanjës janë të kufizuar nga koalicionet e brishta, siç janë Donald Tusk në Poloni dhe Dick Schoof në Holandë, me rritjen e mbështetjes për partitë e ekstremit të djathtë në të gjitha ato vende që i bën udhëheqësit nervozë për shpenzimin e kapitalit politik në BE.
Kjo situatë është përkeqësuar vetëm që nga samiti i prillit, dhe pjesa më e madhe e dhimbjes është e përqendruar në dy ekonomitë më të mëdha të bllokut.
Macron është efektivisht i gjymtuar pasi i dha lideres nacionaliste Marine Le Pen një veto de facto mbi qeverinë e re e cila po lufton për të siguruar investitorët që kanë hequr dorë nga obligacionet e vendit për shqetësimet rreth deficitit fiskal.
Ndërsa liderët do të zbresin në Bruksel, ata do t’i kërkojnë Presidentes së Komisionit Evropian Ursula von der Leyen për të përcaktuar se si ajo planifikon të trajtojë rekomandimet që ka paraqitur Draghi.
Holandezët duan të vendosin fillimisht çështjen e borxhit të përbashkët në mënyrë që udhëheqësit të mund të bëjnë përparim në fusha të tjera ku marrëveshja do të jetë më e lehtë.
Edhe vendet që bëjnë më shumë përpjekje për huamarrjen e përbashkët e kuptojnë se do ta ndihmojnë çështjen e tyre nëse së pari vendosin për projektet e përbashkëta që kanë nevojë për financim, sipas zyrtarëve të informuar për punën përgatitore.
Shërbimi më themelor që ka kryer Draghi është të detyrojë udhëheqësit e BE-së të pranojnë se sa serioze janë problemet, thanë zyrtarë të tjerë.
Krerët e qeverive janë tronditur nga analizat e tij, kanë nisur të diskutojnë se çfarë do të kërkohet për ta kthyer situatën. Pyetja tani është nëse ata do të jenë në gjendje të veprojnë.
Marrë dhe përshtatur nga Bloomberg