“Shqipëria u shpall dikur vendi i parë ateist në botë. Tani, me nxitjen e kryeministrit Edi Rama, aty do të krijohet një shtet i vogël mysliman”. Kështu nis një shkrim i gazetës së njohur gjermane “Der Standard”.
Projekti i fundit i kryeministrit shqiptar Edi Rama është befasues. Ai dëshiron të ndërtojë “minishtetin” e tij mysliman në kryeqytetin Tiranë për besimtarët sufi shiit të bektashinjve. Të hënën, komuniteti fetar islamik në Shqipëri reagoi ndaj planit dhe u shpreh kundër kësaj ideje. Ajo nuk ishte konsultuar dhe çështja duhej të diskutohej me Këshillin Ndërfetar, një organ përgjegjës. Ky është një precedent i rrezikshëm.
Edhe përfaqësuesit e urdhrit bektashi në Turqi u shprehën kundër një shteti më vete të bektashinjve në Shqipëri. Zeynel Abidin Koç, kryetari i komunitetit alevi bektashi në Turqi, tha se një “shtet” fetar dhe ideja e bektashizmit janë të papajtueshme. Ai gjithashtu tha se nuk e kuptonte se çfarë kuptimi kishte një shtet i tillë dhe u shpreh në favor të sekularizmit. Rama kishte njoftuar më parë, së bashku me kreun e urdhrit shqiptar, Edmond Brahimaj, se donte t’u jepte anëtarëve të urdhrit enklavën e tyre në një zonë në lindje të Tiranës, ku tashmë kanë qendrën bektashinjtë.
Brahimaj do të bëhet kreu i shtetit të vogël, i cili do të shtrihet në 27 hektarë. “Shteti” do të ketë administratën, pasaportat dhe kufijtë e tij dhe do të quhet “Shteti Sovran i Urdhrit Bektashi”. Alkooli duhet të lejohet brenda territorit kombëtar, gratë duhet të lejohen të veshin çfarë të duan dhe nuk duhet të ketë rregulla në lidhje me stilin e jetesës.
Gratë dhe burrat trajtohen në mënyrë të barabartë
Bektashinjtë janë komuniteti i katërt fetar në Shqipëri, krahas myslimanëve, katolikëve dhe ortodoksëve. Ndryshe nga myslimanët sunitë, për bektashinjtë nuk ka rëndësi nëse dhe sa shpesh falesh në drejtim të Mekës. Gratë dhe burrat janë të barabartë në rituale. Kjo është arsyeja pse Urdhri i Dervishëve ishte i padëshiruar. Bektashinjve u lejohet të pinë edhe schnapps në disa manastire. Detyrat dhe formalitetet nuk janë qendrore për sufitë. Për dervishët, bëhet fjalë për bashkim me Zotin, jo me ligjin e Sheriatit.
Elemente nga Budizmi dhe Krishterimi, por edhe Kabala, mund të gjenden në rendin bektashi. Ajo që është thelbësore, megjithatë, është se në traditën shiite nderohet Imam Aliu, kushëriri i Profetit Muhamed, i cili gjithashtu u martua me vajzën e Muhamedit, Fatimen. Bektashinjtë, të cilët u bënë një rend në Lindjen e Mesme në shekullin e 16-të, ishin vazhdimisht në konflikt me osmanët sunitë.
Meqenëse shumë “heretikë” u dëbuan nga Anadolli në provinca ndaj ka pasur një prani shiite në Ballkan.
Në qendrën botërore të bashkësisë fetare bektashiane në Tiranë, shihen piktura në vaj, ku Haxhi Bektash Veli komandon luanë dhe gurë fluturues. Pranë saj varet një foto e “Familjes së Shenjtë”. Përveç Fatimes, Abaz Aliut, Huseinit dhe Hasanit, djemtë e Imam Aliut, mund të shihet edhe vetë Profeti, duke përfshirë fytyrën e tij. Kjo është e jashtëzakonshme në traditën islame. Për disa myslimanë të rreptë, bektashinjtë janë heretikë. Para komunizmit, 15% e popullsisë shqiptare ishte ndoshta bektashiane, sot llogaritet në 5%. Por ata janë ende të rëndësishëm politikisht.
Pa atdhe nuk ka besim
Nën Ali Pashën e Tepelenës (1741–1822), i cili sundoi në mënyrë të drejtë të pavarur nga Porta e Lartë, dervishët funksionuan edhe si agjentë politikë. Tepelena donte ta bënte bektashizmin fenë kryesore të shqiptarëve. Ai donte të ndante shqiptarët nga turqit, të lidhte një aleancë kundër dominimit osman dhe të krijonte shtetin e tij. Feja ishte dytësore. Rregulli ishte: pa atdhe, nuk ka besim. Bektashizmi u përdor si bashkues kombëtar.
Sipas New York Times, një ekip ekspertësh ligjorë, duke përfshirë avokatë ndërkombëtarë, kanë hartuar një projektligj që do të përcaktojë statusin sovran të shtetit të ri. Ky duhet të miratohet nga parlamenti, i cili dominohet nga Partia Socialiste në pushtet e Ramës. Baba Mondi, kleriku më i lartë bektashian në Shqipëri, e përshkruan planin për shtetësinë si “një mrekulli” dhe shpreson që shteti të njihet nga shtetet e tjera, për shembull edhe në Perëndim. Shtetësia do t’u jepej vetëm anëtarëve më të lartë fetarë dhe atyre që janë të përfshirë në administrimin e shtetit, njoftoi ai./Der Standard