Nga Bedri Islami
Mund të jetë lehtësisht e kuptueshme përse nacionalistët e çartur grekë apo fantazmat e tyre politike në struktura grekofone në Shqipëri janë kaq të trazuar për bashkinë e Himarës.
Vangjel Dule, fati i të cilit është i lidhur pikërisht me këtë nacionalizëm, ka qenë gjithnjë i interesuar të ketë helenizim të pjesëve të jugut të Shqipërisë, dhe, megjithëse është deputet i listës së parlamentit shqiptar, qasja e tij ndaj ngjarjeve është deri diku e kuptueshme. Ai, në fund të fundit , është në grazhdin e tij dhe nuk mund të përfytyrohet të dalë jashtë tij.
Gardhishtet që i janë vënë e çojnë deri në belbëzimet politike, por tani, me partinë e tij drejt shuarjes , nuk mund të bëjë asgjë më shumë se sa bëri në dy palë zgjedhjet e fundit për Bashkinë e Himarës.
Mund të jetë lehtësisht e kuptueshme përse një pjesë e banorëve të Himarës, të konvertuar si minoritarë, për shkaqe financiare, janë në zërat e parë të shfaqjes nacionaliste greke në Shqipëri. Dora që të ushqen nuk kafshohet, dhe ky është një postulat që atdhe mohuesit e kanë mësuar nga mot.
Të kuptueshëm janë edhe ata banorë të Himarës, që tani kanë nënshtetësi greke, jetojnë dhe punojnë prej dekadave në shtetin fqinj, dhe, një herë në dy vite, duke mbushur autobusët e paguar nga të tjerët, vijnë në Himarë për të votuar. Buka e gojës, thoshin dikur, të çon edhe në derë të hasmit, megjithëse tani ata njohin shtetin grek si atdheun e tyre.
Ajo që është e pa kuptueshme, nganjëherë edhe e neveritshme, përse opozita shqiptare, e shfaqur si forcë e djathtë, “ sovraniste”, që mendohet se bart mbi vete doza të nacionalizmit shqiptar, në fund të fundit si shumë të njëjta forca politike në botë, është kaq e interesuar të shesë kaq lirë veten, Himarën, njerëzit dhe pjesë të së ardhmes.
Një forcë politike që pretendon të jetë mbrojtëse e interesave të kombit, – në fakt nuk ka qenë asnjë ditë – është e pakuptueshme nyja që ka ndërtuar mes pjesës së saj dhe skajit nacionalist grek , në Shqipëri dhe jashtë saj.
Cilat aspirata mund të mbrojë ajo, kur, edhe pse është e njohur kundërshtia e saj me shumicën qeverisëse, kjo është e drejtë e saj, nuk mendohet se mund të ndërtojë një strategji të tillë, që, duke nxitur ekstremizmin grek, në shtetin fqinj dhe në vendin tonë, bëhet pjesë e një loje, që pak të thuash, është e pështirë.
Edhe sot , gjithë ditën, por edhe më pas, do të shtrohet pyetja krejt normale, si ndodhi që përfaqësuesi i shumicës qeverisëse fitoi bindshëm në përsëritjen e zgjedhjeve lokale, kur dy vite më parë, në 14 maj, ajo humbi për fare pak vota?
Është një pyetje normale, zhvillimi i së cilës, sado të ketë përpjekje të lidhet me votat e blera, mashtrimet elektorale, kapitjen e KomisionieritQendror të Zgjedhjeve, mungesën e kartave të identifikimit, joshjen e zakonshme të pushtetit, dhënien e legalizimeve, transferimin e votuesve – gjë që nuk mund të bëhet- , lojërat politike dhe maninë e Edi Ramës për të pasur pushtet mbi gjithçka, megjithëse tani e majta drejton në 56 bashki të vendit, nga 61 gjithsejtë: pra, sikur të gjitha këto të mblidhen së bashku, nuk shpjegon faktin e përmbysjes së rezultatit, duke shkuar tej çdo pritshmërie.
Përse fitoi bindshëm Vangjel Tavo, socialisti i dikurshëm, që u bë Lësëist, kundërshtar i së majtës e përsëri u kthye te fIllesa e rrugës së tij politike?
Jam i bindur se, edhe nëse e majta do të kishte vendosur një kandidaturë tjetër, ajo përsëri do të fitonte. Ndoshta jo kaq bindshëm, por do të fitonte.
Thelbi qëndron në lojën që desh të luhej mbi kurrizin e Himarës. Një lojë e pështirë, maskaradë politike, që, sapo fillonin të heshtnin kambanat në Tiranë, ia fillonin me zhurmë më të madhe në Athinë.
Opozita dhe forcat nacionaliste greke që u futën në këtë lojë, pas shpinës apo në ballë, hodhën në lojë kartën e nacionalizmit ekstrem, të pleksur me gjithfarë turbullirash politike dhe shtetërore, të cilat, duke dashur të venë vetullat në fitoren e ngushtë të 14 majit, që më shumë ishte rrjedhë e arrestimit të kandidatit Beleri , më shumë nxorën në pah të vërtetën e lojës politike që po luhej nga gjithfarë belerësh, bollanosh dhe dulesh, që, më shumë se gjithçka tjetër kërkonin me ngulm formimin dhe mbajtjen e një bastioni të helenizimit, si shkallë për të vajtur në shpërthime nacionaliste.
E djathta në opozitë, duke i prerë drutë gabim, mendoi se nxitja e një konflikti nacionalist mes shtetit shqiptar dhe atij grek do të ulte në minimum referencat pozitive të zhvillimeve politike të Shqipërisë dhe do e vendoste atë përballë një zjarri nacionalist grek, ndaj të cilit do të bënte lëshime. Kur nuk ndodhi kështu me 14 maj, ata i lëshua bateritë në 4 gusht, por jo për të fituar zgjedhjet, por në krijimin e një alibie të humbjes së tyre.
Nacionalizmi ishte karta e gabuar e opozitës.
Për dy arsye themelore:
E para, askush nuk e beson më atë si një forcë me ndjenja të forta atdhedashurie. Figura të njohura brenda saj janë të respektuara , por ata nuk përbëjnë vijën e saj politike dhe vizionin e saj kombëtar. Në shumë vite, besimi ndaj opozitës si forcë kombëtare, ka humbur çdo terren politik dhe shoqëror.
Rruga e saj drejt pushtetit, për mbajtjen e pushtetit, në opozitë, ka qenë me humbje të mëdha të karakterit të saj, që lidhen me vlerat e kombit. Pavarësisht se drejtuesi i saj pëlqente të quhej si babai paternalist i shqiptarëve në Ballkan, dyert ishin të mbyllura , pikërisht nga fajet e tij politike dhe qëndrimet e dyshuara ndaj kombit. Nuk është fjala vetëm për afishimet me qeverinë serbe, në kohën e Embargos, shitjen e naftës dhe të armëve në drejtimin e serbëve të Bosnjës, por me gjithë rrugën që është ndjekur.
Kur afishuesi i një vije është i pabesueshëm, e pabesueshme bëhet edhe ideja e tij, në këtë rast ekstremiteti nacionalist, me degëzim në qarqet ekstreme greke dhe filiza në vetë opozitën.
Sherri i krijuar mes së Majtës dhe të Djathtës për Himarën afishoi qëndrimet e kundërta, por, në të njëjtën kohë bëri që banorët e Lumit të Vlorës, që me 14 maj kishin qenë disi të zemëruar me qeverinë Rama, të ri ndiznin motorët.
Së dyti, zona ku shtrihet bashkia e Himarës nuk është vetëm qyteti me të njëjtin emër, as Vuno, Dhërmiu apo Borshi, një shumësi e madhe e banorëve të saj përbëhet nga ajo zonë që quhet Lugina e Lumit të Vlorës.
Është një zonë e njohur për patriotizmin dhe atdhe dashurinë e saj, aq sa edhe për mendimin korrekt ndaj nacionalizmit grek. Historikisht, në këtë zonë, nuk ka pasur asnjëherë qëndrime kundër fqinjëve të tyre himariotë, përkundrazi kanë dhënë e kanë marrë. Edhe kur u është dashur të ndeshen me nacionalistët grekë të ardhur në Himarë, ata kanë bërë mençurish ndarjen mes “ të ardhurve për sherr” dhe vendasve autoktonë.
Loja nacionaliste që u vendos në qendër të fushatës së opozitës dhe mediave pranë saj, shto edhe mediat greke që gjetën një shesh, bëri efektin e kundërt të asaj që kishin pritur.
Disa rezultate, krejt ndryshe nga 14 maji, dëshmojnë se loja nacionaliste nuk gjeti terrenin e saj. Në Horë Vranisht kandidati i së majtës mori 89,2 për qind të votave, ose 1165 të tilla, kundrejt 141 votave të opozitës. Në një bashki me diçka më shumë se 28 mijë votues, ku shumica janë jashtë Shqipërisë, vetëm kjo e dhënë është dërmuese. Në fshatin Tërbaç, që njihej dikur si fshati i 11 gjeneralëve, duke ia nisur që nga Hysni Kapo, 330 vota shin për Tavon, dhe vetëm 7 vota për Gjikurinë.
Është e vërtetë se, herë pas here, këto zona votojnë “ atdhetarisht”, pasi e çmojnë më të sigurte votën ndaj një figure politike që përfaqëson atë forcë që ka mbështetur gjithnjë, edhe pse mund të ketë dhjetëra probleme me shtetin.
Nacionalizimi nuk është portë nga e cila mund të shkosh në pushtet. Kur atë e përdor në interes të lakmive të forcave shoviniste, është më e është të biesh në theqafje.
Kjo po i ndodh edhe opozitës. (DITA)