Suzana ka vdekur, ajo u bë 14 vjeç. I dyshuari për përfshirje në krim: një azilkërkues irakian. Ky rast po e trazon Gjermaninë. Dhe shoqëria e ndarë gjen gjithnjë e më pak një gjuhë të përbashkët.
Fillimisht, për aq sa është e mundur, faktet: pas vrasjes me paramendim në Wiesbaden të 14 vjeçares Suzana, i dyshuari kryesor, një azilkërkues nga Iraku u shpërngul në atdheun e tij dhe atje u arrit që të arrestohet. Dhe në Gjermani, menjëherë zhvillohet hapur një konflikt, i cili zhvillohet kështu ose pak a shumë kështu në të gjitha rastet e ngjashme.
Në skenë janë: mediet, institucionet, qeveria. Partitë e krahut të majtë dhe të krahut të djathtë. E përbashkët për to është se ato nuk gjejnë më gjuhë të përbashkët për ngjarjen. Ose e formuluar ndryshe, në mënyrë më pesimiste: po bëhet gjithnjë e më e qartë se nuk kanë pasur kurrë një gjuhë të përbashkët.
Mediat
Neve na kërkohet që të ndajmë emocionet nga faktet. Shkalla e kriminalitetit nuk është rritur ndër azilkërkuesit, krahasuar me njerëzit që jetojnë kaq gjatë në Gjermani. Po ata që vijnë janë më shumë të rinj, më tepër vijnë burra se gra dhe në këto grupmosha gatishmëria për dhunë është më e lartë. Edhe ndër gjermanët.
Por ne kemi gjithnjë e më pak sukses për t’i bindur njerëzit, kur paraqesim faktet pas një akti të tmerrshëm si ai i Wiesbadenit. Dhe në fakt, cilat janë këto, mediet? Gazeta bulevardeske me tirazh më të lartë e Gjermanisë në çështjen e refugjatëve ndjek një kurs të qartë, atë të emocioneve. Ja si zhvillohet gjithmonë tregimi: gjithnjë e më shumë refugjatët shkelin ligjet në Gjermani, dhe institucionet dhe politika vështrojnë mënjanë të painteresuara. Tituj të mëdhenj, shumë fotografi, ndjenja. Ne, mediet, të cilat e quajmë veten serioze, në raste të tilla reagojmë shumicën e herëve kështu: e dimë se me se do të përballemi, ngurrojmë, diskutojmë. Dhe shpesh arrijmë në përfundimin që të raportojmë vetë për veprën penale, me distancë kohore, objektivisht dhe në mënyrë të pëmbajtur. Por ne pranojmë në njëfarë mase logjikën e gazetës “Bild” sepse raportojmë për atë që ka ndodhur, në një kohë që nuk do ta bënim këtë kurrë për një akt në marrëdhënie midis gjermanëve. Ose do ta bënim rrallë. Ne marrim pjesë në pikturimin e tabllosë se janë refugjatët ata që bëjnë që Gjermania të bëhet e pasigurtë.
Institucionet
Institucionet. Edhe ato janë në fokus. Ato i akuzojnë për dështim. Irakeni që u arratis njihej prej kohësh nga policia, megjithatë ai mundi të largohej me gjithë familjen e tij. Në të njëjtën kohë në Gjermani po zhvillohet një debat i ashpër për defektet dhe skandalet në Zyrën Federale të Refugjatëve. E përbashkëta për të gjitha është: ka shumë pak personel, po përhapet një ndjesi e mbingarkesës së përgjithshme, tek policia, tek institucionet. Politika u përpoq që të reagonte si të thuash me mjetet që zotëronte që më parë, ndaj gjendjeve krejtësisht të reja, ndaj një milioni refugjatësh, në vend të 150.000 refugjatëve sa vinin më parë, ndaj shtimit të gatishmërisë për dhunë në popull. Kjo nuk mund të dilte me sukses në asnjë mënyrë, aq më pak tani. Njëherë e përgjithmonë: nevojiten më shumë vende pune, më shumë personel i specializuar, sa më shpejt që është e mundur, edhe nëse kushton më shumë.
Politika dhe shoqëria
Debatet që zhvillohen në Bundestag për temat e kriminalitetit dhe të refugjatëve dhe ajo që i lidh ato ose jo, u ngjajnë temave në shoqëri. Mesi dhe periferia e shoqërisë flasin për vete, jo me njëra-tjetrën. Për këtë kontribuon qeveria dhe para së gjithash në mënyrë vendimtare kancelarja: Angela Merkeli nuk i preferon deklaratat publike, fjalimet drejtuar popullit. Ajo më tepër moderon, bën negociata në prapavijë, pret. Por asnjëherë nuk do të ishte më e nevojshme se tani, që të përcaktohet kuadri, në të cilën duhet të veprojë shoqëria për temat e imigrimit, të refugjatëve dhe të azilit. Edhe sepse kancelarja preferon të heshtë, politika tradicionale vihet përpara nga AfD-ja, siç na vënë ne përpara mediet bulevardeske. Pas çdo akti të veçuar.
“There is no such thing as society”, një shoqëri nuk ekziston, kështu u shpreh një herë në mënyrë cinike ish-kryeministrja britanike Margaret Thatcher, politika tepër e ashpër ekonomike dhe sociale e së cilës e përçau vendin në vitet 1980. Është shumë e mundur që ajo për momentin nuk ekziston as në Gjermani. Por do t’ia vlente çdo përpjekje që të gjendet diçka si një gjuhë e përbashkët. Me gjithë vështirësitë dhe kundër çdo tendence të kohës. Dhe kjo do të ishte një gjuhë e së drejtës, e të dëgjuarit të njëri-tjetrit – dhe e fakteve.