Për gati dy miliardë myslimanë, kjo natë përfaqëson periudhën më të shenjtë në një vit, sepse Profetit Muhamed iu transmetuan vargjet e para të Kuranit. Bëhet fjalë për një mijë e katërqind vjet më parë kur nuk kishte njerëz që ndiqnin Islamin, por që sot është feja e dytë më e madhe në botë dhe ndoshta do të jetë feja më e ndjekur deri në vitin 2075.
Me Natën e Kadrit, jeta e Profetit Muhamed dhe historia botërore ndryshuan në mënyrë të pakthyeshme dhe rrënjësore. Brenda një periudhe të shkurtër, shumë njerëz u konvertuan në myslimanë fillimisht në Mekë dhe më pas në Medinë, një qytet tjetër ku emigruan myslimanët në vitin 622 nën presionin paganist të aristokracisë mekase.
Besimi islam u përhap nga Gadishulli i Arabisë në shumë rajone të tjera nga Lindja e Mesme në Evropë, Afrikë, Azinë Qendrore dhe nënkontinent duke tërhequr miliona besimtarë të rinj.
“Nata e Kadrit shënon natën në të cilën Profeti Muhamed mori shpalljen për herë të parë, duke e shndërruar atë nga një mekas i rregullt në Arabi në një Profet për mbarë njerëzimin. Kjo ishte një ngjarje e rëndësishme në historinë e njerëzimit”, ka thënë për TRT World, Usaama al Azami, një akademik britaniko-mysliman dhe ligjërues i Studimeve Islame Bashkëkohore në Oksford.
Profeti u gjend përballë pranimit të shpalljeve të para kuranore nga Zoti në shpellën Hira, që ndodhet në malin Nur (Jabal al-Nur në arabisht) afër Mekës.Një fotografi e Medinës historike, ku u varros Profeti Muhamed dhe anëtarët e familjes së tij. Pas migrimit nga Meka në Medine në vitin 622 për shkak të presionit paganist, Profeti zgjodhi këtë të fundit si “selinë e fesë së re”.
Para zbulimit hyjnor, Muhamedi shkoi herë pas here në Shpellën Hira për të kërkuar strehim nga ‘jeta e zhurmshme’ urbane e Mekës dhe për të soditur kuptimin e jetës dhe misionin e tij në botë. Dhe për 40-vjeçarin mekas, ishte një përvojë e veçantë, sipas Azami. Ndërsa Enbiya Yildirim, anëtar i Drejtorisë së Çështjeve Fetare të Këshillit të Lartë të Turqisë, citon jetën dhe kohët e dokumentuara të Profetit Muhamed për të hedhur dritë mbi ngjarjen.
“Ishte një përvojë e jashtëzakonshme. Ai pyeti veten nëse po ëndërronte apo po humbiste mendjen (kur u përball me Jebrailin)”. Kushdo që përjetoi atë që kaloi Profeti në Natën e Kadrit do të pyeste veten dhe do të shfaqeshin dyshime për shëndetin e tij ose saj mendor, mendon Yildirim. Profeti gjithashtu kishte një përvojë të ngjashme, shton ai.
Prezencë qetësuese
Në këtë moment vendimtar të jetës së Profetit, gruaja e tij Hatixhe bint Khuvejlid, luajti një rol kritik në qetësimin e tij se ai nuk e kishte humbur aftësinë e tij mendore. Pasi arriti në shtëpi, i kërkoi Hatixhes ta mbështillte me një rrobë dhe e pyeti se çfarë mendonte për përvojën e tij. Përgjigja e saj ndaj Profetit, i cili gjithmonë donte t’u kujtonte shokëve të tij se ai ishte një shërbëtor i Zotit, ia ktheu besimin në detyrën e tij të madhe.
“Ju nuk i keni bërë padrejtësi askujt gjatë gjithë jetës suaj. Ju bëni mirë dhe shmangni çdo keqbërje. Ju gjithmonë respektoni të drejtat e njerëzve. Nëse e keni përjetuar këtë ngjarje të jashtëzakonshme, ajo ka të bëjë me Krijuesin e Plotfuqishëm. Si rezultat, mos u shqetësoni për veten, i tha ajo Profetit”, thotë Yildirim.
“Ajo e siguroi atë dhe i dha mbështetjen e nevojshme në atë moment për të përqafuar rolin që Perëndia po ia ofronte. Kjo filloi udhëtimin e Profetit për dy dekadat e ardhshme, dhe historinë e Islamit si shpallja përfundimtare nga Zoti për njerëzimin”, thotë Azami.
Pelegrinët myslimanë vizitojnë malin Nour, ku myslimanët besojnë se Profeti Muhamed mori fjalët e para të Kuranit nëpërmjet Gjebrailit në shpellën Hira, në qytetin e shenjtë të Mekës. Nata e Kadrit gjithashtu i dha fund periudhës së qëndrimit i vetëm të Profetit në Shpellën Hira, ku ai pushoi së shkuari pas shpalljeve të para.
“Kjo mund të kuptohet si përfundim i një faze paraislamike të jetës së Profetit, në të cilën ai po kërkonte të vërtetën. Shpella nuk luajti asnjë rol në shërbesën e tij të mëvonshme profetike”, thotë më tej Azami. Hatixheja gjithashtu e çoi burrin e saj te kushëriri i saj Waraqah bin Naufal, një hanif që praktikonte monoteizëm në Gadishullin e Arabisë.
Ashtu si Hatixheja, Waraqah gjithashtu konfirmoi se përvoja e Muhamedit tregon se ai duhet të jetë një profet dhe do të jetë fitimtar në këtë mision sfidues, sipas Yildirim. “I ka ardhur ligji më i madh që i ka ardhur Musait; me siguri ai është profeti i këtij populli”, i tha Warakah Profetit, sipas traditës islame.
Nata e përcaktimit të fatit
Përtej përvojës së parë të Profetit të ajeteve kuranore, Nata e Kadrit ka veçori të tjera domethënëse. “Është një natë në të cilën, sipas Kuranit, përcaktohen fatet e njerëzve për gjatë gjithë vitit. Është një natë me rëndësi të madhe në të cilën shpërblimi i përkushtimit ndaj Zotit është shumëfishuar dhe për këtë arsye inkurajohet fuqimisht përkushtimi i madh”, thotë Azami.
“Nata përmendet gjithashtu në fillim të sures (kapitulli) 44 në Kuran si nata në të cilën Zoti përcakton të gjitha ngjarjet e çdo viti”, shton studiuesi i Oksfordit. Pelegrinët sillen rreth Qabes, ndërtesën kubike në Xhaminë e Madhe gjatë Natës së Kadrit, në ditën e 27-të të muajit të agjërimit të shenjtë të Ramazanit, në Mekë, Arabi Saudite. Ajo u quajt Nata e Kadrit pasi ishte fillimi i shërbesës së Profetit, i cili ndryshoi historinë njerëzore dhe një periudhë specifike kur përcaktoheshin fatet e të gjithë njerëzve.
Për të gjitha këto arsye, Nata e Kadrit ka një vlerë të pakrahasueshme me çdo periudhë tjetër në çdo vit të caktuar, sipas Kuranit. “Vërtet, Ne e zbritëm atë në Natën e Kadrit. E çfarë duhet të të bëjë të dish se çfarë është Nata e Kadrit? Nata e Kadrit është më e mirë se një mijë muaj. Aty zbresin engjëjt dhe shpirti me urdhër të Zotit të tyre për çdo çështje. Është e gjitha paqe deri në agim”, thotë sureja el-Kadr (Kapitulli 97), e cila i kushtohet rëndësisë së natës.
Ky kapitull tregon gjithashtu se jo vetëm disa ajete, por i gjithë Kurani u shpall në Natën e Kadrit, sipas Azamit. “Është gjithashtu nata në të cilën Kurani u shpall në tërësi nga Zoti në qiejt më të ulët, pas së cilës ai iu shpall gradualisht Profetit për rreth njëzet vjet, sipas nevojave të komunitetit”, thotë ai.
Myslimanët jo vetëm që duhet të adhurojnë dhe të tregojnë përkushtimin e tyre ndaj Zotit në këtë natë, por gjithashtu duhet të mendojnë për jetën e tyre dhe të bëjnë një vlerësim vjetor sepse kjo është Nata e Kadrit, thotë Yildirim. Ndërsa është e paqartë se në cilën ditë ndodhi Nata e Kadrit, Profeti i këshilloi shokët e tij që ta kërkonin atë në dhjetë ditët e fundit të çdo Ramazani.
Shumica besojnë se duhet të jetë një natë me një numër tek, dhe shumë studiues myslimanë besojnë se 27 e Ramazanit ndoshta mund të shënojë këtë natë. Pas shpalljeve të para në vitin 610, çdo vit, Profeti Muhamed i kalonte dhjetë ditët e fundit të Ramazanit me lutje dhe meditim, që në kuptimin islam quhet itikaf, thotë Yildirim. Prandaj për myslimanët, Nata e Kadrit është një mundësi për t’u përgatitur për vitin e ardhshëm duke menduar dhe llogaritur për vitin e kaluar.