Nuk mjafton vetëm kriza në Ukrainë, por tani tensionet po rriten edhe mes Hungarisë dhe Kroacisë. Kryeministri hungarez Viktor Orban ka vendosur të kërkojë qytetin kroat të Rijekës si një lloj kompensimi pas ndalimit të naftës ruse nga Bashkimi Evropian. Kaq ka mjaftuar për të ndezur përplasjen diplomatike.
“Vendet që kanë dalje në det mund të importojnë lehtësisht naftë. Nëse Hungaria nuk do të ishte coptuar, sot edhe ne do të kishim një port”, tha kryeministri në një fjalim në radion shtetërore hungareze. Në fjalën e tij ka një referencë të qartë për qytetin e Rijekës.
Një qytet që, siç kujton Italy Today, i përkiste Perandorisë Austro-Hungareze deri në Luftën e Parë Botërore, më pas iu aneksua Italisë dhe më vonë Kroacisë. Ministri i Jashtëm kroat Gordan Grliq Radman i është përgjigjur menjëherë Orbanit:
“Ne dënojmë çdo aspiratë territoriale ndaj vendeve të tjera sovrane”. Qeveria e kryesuar nga Andrej Plenkovi?, e cila e mori çështjen shumë seriozisht, thirri ambasadorin hungarez në Zagreb për sqarime mbi pretendimet e Orbanit.
Përplasjet e vjetra Hungari-Kroaci
Megjithatë, nuk është hera e parë që kryeministri hungarez i acaron institucionet kroate: në vitin 2020, shkruan Italia Oggi , “ai ka publikuar një hartë në rrjetet sociale që përshkruante Hungarinë e Madhe, ku përfshiheshin zonat e humbura nga Budapesti për shkak të Traktatit të Trianonit të vitit 1920 pas rënies së Perandorisë Austro-Hungareze”.
Hungaria humbi rreth dy të tretat e territorit të saj dhe një pjesë e qytetarëve në vend e konsiderojnë trajtimin si një tragjedi kombëtare. Harta të ngjashme janë shfaqur edhe në mitingje të ekstremit të djathtë. Drejtuesit e dy vendeve fqinje janë përgjigjur iu përgjigjën këtij gjesti në atë kohë në rrjetet sociale. Presidenti kroat Zoran Milanoviç u kërkoi studentëve të mos publikojnë harta të vjetra në mediat sociale.
“Në dollapët dhe arkivat tona ka shumë karta dhe harta historike që tregojnë atdheun tonë shumë më të madh se sa është sot,” shkroi Milanoviç në Facebook, duke shtuar se vendet e tjera evropiane gjithashtu do të kenë pretendime të ngjashme. “Mos i postoni ato, ato nuk janë relevante ose efektive sot, dhe më e rëndësishmja, ata po shqetësojnë pafundësisht fqinjët tanë. Kroacia është një vend dhe komb modern evropian, mësoni nga historia, por shikoni në të ardhmen.” Në 2020, ministri i jashtëm i Kroacisë, Gordan Grli?
Radman, tha gjithashtu se marrëdhëniet midis Hungarisë dhe Kroacisë janë të shkëlqyera, por theksoi se pretendimet territoriale ishin të paimagjinueshme në BE. Kjo nuk është hera e parë që Orbán ka publikuar imazhe të hartës së Hungarisë “historike”, dhe kryeministri kroat tha në dhjetor se qeveria e tij “do të zhvillojë bisedime me palën hungareze” për një çështje të tilla.
Edhe kryeministri rumun Ludovik Orban reagoi në mënyrë sarkastike ndaj homologut të tij hungarez duke përdorur një proverb rumun. Në çdo rast, Orban gjithmonë ka mohuar të ketë ambicie territoriale në lidhje me shtetet e tjera. Ndërkohë, Sekretari i Shtetit për Ministrinë e Jashtme hungareze, Tamás Menczer , foli për një keqkuptim të thjeshtë: “Kryeministri përmendi një fakt historik.
Shpresojmë që miqtë tanë kroatë të mos i nënshtrohen histerisë së shtypit”. Megjithatë, për një vend, një largim nga BE-ja mund të jetë e vetmja përgjigje për dallimet e tij të thella dhe të papajtueshme me Brukselin: Hungarinë. Gjithashtu këtu përmendim dhe lëvizjen e fortë të Orban, që përçau Evropën.
Kryeministri i Hungarisë, deklaroi se vendi i tij është kundër sanksioneve të mundshme ndaj Rusisë për importet e naftës dhe gazit natyror.
Pas një takimi në Londër me homologët e tij nga vendet e tjera të Grupit të Vishegradit, Polonia, Çekia dhe Sllovakia së bashku me kryeministrin britanik Boris Johnson, Orban tha në një deklaratë se Hungaria dënon fillimin e luftës nga Rusia kundër Ukrainës, por nuk do të lejojë që familjet hungareze “të detyrohen të paguajnë çmimin e luftës”.
Ai tha se është në interesin e të gjithëve që të përfundojë lufta sa më shpejt të jetë e mundur dhe vendi i tij do të bëjë të gjitha përpjekjet për ta bërë këtë.